Etherische oliën zijn natuurlijke stoffen die door planten worden gevormd en bestaan uit organische stoffen zoals alcoholen, esters, ketonen of terpenen. Deze mengsels van stoffen hebben een olieachtige consistentie en verdampen, in tegenstelling tot vette oliën, zonder enig residu achter te laten.
Reeds in de Middeleeuwen was het gebruik van etherische oliën voor de genezing van bepaalde ziekten wijd verbreid in het Europese gebied (ook in Egypte en het Arabische gebied). Deze belangstelling of kennis bleef echter vele eeuwen verstomd, totdat in de 20e eeuw de Franse arts Jean Valnet de werking van etherische oliën ontdekte. De Franse arts Jean Valnet herontdekte de werking van geurende oliën en publiceerde in 1964 het eerste medische boek "Aromathèrapie, Traitment des maladies par les essences des plantes" ("Aromatherapie, behandeling van ziekten met plantenextracten").
Etherische oliën worden door distillatie gewonnen uit de bloemen en bladeren van planten. Dit is een thermisch scheidingsprocédé waarbij de oplosmiddelen worden gescheiden van de stoffen die niet gemakkelijk verdampen en vervolgens door condensatie worden teruggewonnen. De extractie van de geurige oliën is zeer complex en vereist een hoge concentratie van plantendelen, aangezien de essence zeer geconcentreerd is. Alleen zogenaamde natuurlijke aromatische oliën hebben een verscheidenheid aan bestanddelen en daardoor verschillende effecten op het menselijk lichaam.
Veel gebruikte essentiële oliën zijn bijvoorbeeld: lavendelolie, pepermuntolie, neroli-olie en tea tree-olie.
De medische behandeling van ziekten en lichamelijke aandoeningen met deze etherische oliën wordt ook wel aromatherapie genoemd.
Veel gebruikte toedieningsvormen in aromatherapie zouden zijn: Inhalatie, baden, massage, plaatselijke toepassing/rubs.
Vooral de geur van deze essences zou een helende werking hebben. De geurmoleculen bereiken het reukepitheel (d.w.z. het reukslijmvlies) via de neus. Aangezien dit deel van het lichaam verbonden is met het centrale zenuwstelsel, worden de reukprikkels via afferente neuronen naar dit systeem getransporteerd, waar boodschapperstoffen vrijkomen. Deze stoffen kunnen een pijnstillende of verzachtende werking hebben. Daarnaast kunnen ook endorfines (d.w.z. organische verbindingen met een korte keten) vrijkomen, die een pijnstillend effect hebben. Aromatherapie wordt ook gebruikt om de symptomen te verlichten van ziekten zoals multiple sclerose, beroertes en de ziekte van Parkinson.
Een studie uit 2019, gepubliceerd in het tijdschrift Burns, onderzocht het effect van aromatherapiemassage met lavendel en kamilleolie op angst en slaapkwaliteit bij patiënten met brandwonden. In deze quasi-experimentele studie werden 105 patiënten verdeeld in drie groepen (controlegroep, placebo massage, en gecombineerde aromatherapie massage). Drie sessies werden uitgevoerd 20 minuten voor het slapengaan binnen een week. Binnen de drie groepen werd een significant verschil gemeten wat betreft angst en slaapkwaliteit na deze interventies. De studie concludeerde dat aromatherapie toegediend via massage als een niet-farmacologische methode angst- en slaapfactoren bij brandwondenpatiënten kan verbeteren.
In een andere gerandomiseerde gecontroleerde studie, gepubliceerd in 2018, werden 80 chirurgische patiënten die een colorectale operatie ondergingen (een operatie aan het rectum of de dikke darm) verdeeld in twee studiegroepen. Eén groep kreeg aromatherapie met lavendelolie voor de operatie en de ochtend na de operatie, terwijl de controlegroep standaardzorg kreeg. Er werd vastgesteld dat aromatherapie met lavendelolie de slaapkwaliteit verhoogde en het angstniveau verminderde bij patiënten in de periode vóór de operatie.
Bij professionele aromatherapie zijn de effecten gebaseerd op bekende en geverifieerde therapeutische effecten van de chemische bestanddelen in de etherische oliën. Omdat deze oliën sterk geconcentreerd zijn, mogen ze niet puur worden gebruikt bij direct contact met de huid of de slijmvliezen, omdat ze sterk kunnen irriteren. Vooral zwangere vrouwen en kinderen moeten op de hoogte zijn van de nadelige effecten en overwegen een deskundige te raadplegen alvorens ze te gebruiken.
Danilo Glisic
Laatst bijgewerkt op 24.12.2020
Blader hier door onze uitgebreide database van A-Z medicijnen, met effecten, bijwerkingen en doseringen.
Alle actieve ingrediënten met hun werking, toepassing en bijwerkingen, evenals de medicijnen waarin ze zijn opgenomen.
Symptomen, oorzaken en behandeling van veelvoorkomende ziekten en verwondingen.
De weergegeven inhoud vervangt niet de originele bijsluiter van het medicijn, vooral niet met betrekking tot de dosering en werking van de afzonderlijke producten. We kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de nauwkeurigheid van de gegevens, omdat deze gedeeltelijk automatisch zijn omgezet. Raadpleeg altijd een arts voor diagnoses en andere gezondheidsvragen.
© medikamio