Verband tussen stress en hoofdpijn

Classificatie van hoofdpijnen:

Volgens de International Headache Society (IHS) wordt hoofdpijn in twee categorieën ingedeeld. Primaire hoofdpijnaandoeningen vertonen geen pathologische bevindingen bij onderzoek. Migraine met en zonder aura (d.w.z. visuele perceptuele stoornissen), spanningshoofdpijn en clusterhoofdpijn behoren hiertoe. Secundaire hoofdpijn is een symptoom van een andere aandoening, zoals een trauma aan het hoofd, medicijnmisbruik of infectie. Ongeveer 92% van de hoofdpijnpatiënten lijdt aan primaire hoofdpijn. In 40-90% van de gevallen treedt de pijn episodisch op, d.w.z. minder dan 14 dagen per maand. Als de pijn meer dan 15 dagen per maand optreedt, spreekt men van chronische hoofdpijn, die door ongeveer 3% van alle hoofdpijnpatiënten wordt ervaren. De overige hoofdpijnen komen sporadisch voor, d.w.z. minder dan eens per maand, of vaak.

Wat is stress?

Het menselijk lichaam is in staat prikkels uit de omgeving waar te nemen en te interpreteren door middel van sensorische zenuwen (d.w.z. zenuwen die van de periferie van het lichaam naar het centrale zenuwstelsel (CZS) worden geleid) en motorische zenuwen (d.w.z. zenuwen die van het CZS naar de periferie worden geleid). Op grond van verschillende factoren, zoals ervaringen uit het verleden, worden deze stimuli als positief of negatief beoordeeld. Dergelijke negatieve prikkels worden dan stressoren genoemd. Terwijl een massage als ontspannend wordt ervaren, kan een hard geluid zoals schreeuwen als een stressfactor worden geïnterpreteerd.

Moderne stressfactor:

Vervolgens worden, op gang gebracht door de stressor, chemische reacties in gang gezet waardoor stresshormonen zoals adrenaline en cortisol kunnen vrijkomen. Het menselijk lichaam wordt in een stressfase gebracht. Aangezien stressoren geconditioneerd zijn door de sociale ontwikkeling, veranderen zij ook met de tijd. Terwijl in het stenen tijdperk de factoren honger, koude of lichamelijk letsel van het grootste belang waren, behoren in de moderne tijd economisch-sociale of psychosomatische omgevingsstimuli tot de meest voorkomende oorzaken. Moderne stressoren zijn bijvoorbeeld de tijdsdruk op het werk, de lange files op verkeerswegen of de permanente bereikbaarheid via digitale media.

Als deze toestand van stress aanhoudt en zich niet voor langere tijd ontspant, kan dit schadelijk zijn voor de gezondheid.

Context:

Stress kan dus een trigger zijn voor hoofdpijn. Volgens het Instituut voor Psychosomatiek en Gedragstherapie in Graz kan stress leiden tot fysiologische veranderingen in het lichaam. Neurologisch veranderen de bloedvaten, de spieren of de hersenen, wat tot hoofdpijn kan leiden. Periodieke en chronische spanningshoofdpijn worden het vaakst gediagnosticeerd. Langdurig aanhoudende hoofdpijn kan gevolgen hebben zoals depressie en angst.

Volgens een meta-analyse uit 2018, gepubliceerd in het tijdschrift DNP, werden stress (inclusief herstelperiode) en slaap genoemd als de eerste en tweede triggers voor primaire hoofdpijn in studies van in totaal 27.122 hoofdpijnpatiënten.

Conclusie:

Als een aangeboren mechanisme heeft stress de mens altijd beschermd tegen onbekende gevaren. Gevaarlijke dieren of situaties zetten ons op scherp, waardoor we binnen enkele seconden overschakelen op de vecht- of vluchtmodus. Moderne stressoren kunnen soms langzamer of helemaal niet worden verlicht, wat zich kan uiten in lichamelijke symptomen zoals hoofdpijn. Vooral in de moderne maatschappij is het daarom belangrijk om bewust stress te verminderen en waarde te hechten aan herstelfasen.