Isoniazid

ATC-codeJ04AC01
CAS-nummer54-85-3
PUB-nummerDB00951
Drugbank IDDB00951
Empirische formuleC6H7N3O
Molaire massa (g·mol−1)137,1393
Aggregatietoestandsolide
Smeltpunt (°C)171,4
PKS-waarde1,82

Grundlagen

Isoniazide is een antibioticum dat wordt gebruikt om infectie met mycobacteriën (tuberculosebacteriën) te behandelen. In combinatie met andere antimycobacteriële geneesmiddelen wordt het meestal gebruikt om tuberculose te behandelen.

Hoewel de werkzame stof reeds in 1912 werd gesynthetiseerd, werd de antibiotische werking ervan pas na de Tweede Wereldoorlog erkend en kwam het geneesmiddel in het begin van de jaren vijftig op de markt.

Aangezien tijdens de behandeling een tekort aan vitamine B6 kan ontstaan, moet het antibioticum samen met een vitamine-B6-preparaat worden toegediend om neurologische bijwerkingen tegen te gaan.

Pharmakologie

Farmacodynamica

Isoniazide heeft een bactericide (dodend) effect op snel vermenigvuldigende mycobacteriën en een bacteriostatisch (groeiremmend) effect op zich langzaam vermenigvuldigende mycobacteriën. Het antibioticum wordt toegediend als een inactieve precursor en moet eerst worden geactiveerd door het bacteriële enzym KatG. In plaats van nicotinezuur wordt nu het actieve isonicotinezuur opgenomen in de cofactor NAD. Dit remt de synthese van mycolzuren, die een essentieel bestanddeel van de bacteriële celwand vormen.

Tijdens de behandeling interfereert de werkzame stof met het lichaamseigen metabolisme van pyridoxine (vitamine B6), wat de opbouw of vorming van neurotransmitters zoals GABA, serotonine of catecholamines beïnvloedt.

Isoniazide mag alleen in combinatie met andere geneesmiddelen worden gebruikt, aangezien het antimycobacteriële middel al na twee tot drie maanden therapie voor 46-89% resistentie ontwikkelt en na zes tot acht maanden praktisch 100% resistentie van de ziekteverwekkers.

Farmacokinetica

Isoniazide wordt na orale toediening voornamelijk in de dunne darm geabsorbeerd. De absorptie en de biologische beschikbaarheid van het werkzame bestanddeel worden verminderd wanneer het gelijktijdig met voedsel wordt ingenomen; daarom moet het geneesmiddel in één dosis op een lege maag worden ingenomen.
Der Stoffwechsel findet primär in der Leber statt, wo Isoniazid durch Acetylierung und Hydrolyse zu inaktiven Zwischenprodukten abgebaut wird. Die genetisch festgelegte Geschwindigkeit, mit der das Antibiotikum acetyliert wird, bestimmt die Plasmakonzentration sowie die Halbwertszeit. Letztere beträgt je nach Acetylierungsrate 0,5-1,6 Stunden bzw. 2-5 Stunden.
Der Großteil einer Isoniazid-Dosis wird innerhalb eines Tages mit dem Urin ausgeschieden.

Contra-indicaties

Isoniazide mag niet worden gebruikt bij overgevoeligheid, aandoeningen van het perifere zenuwstelsel, ernstige bloedingsneigingen en leverfunctiestoornissen (hepatitis, levercirrose).

Drug interacties

Er kunnen wisselwerkingen optreden met geneesmiddelen zoals barbituraten, fenytoïne, carbamazepine, primidon, rifampicine, valproïnezuur, paracetamol, ketoconazol, theofylline, disulfiram en levodopa.

Tijdens de inname moeten levensmiddelen die histamine en thyramine bevatten, alsook alcohol worden vermeden en moet de inname van cafeïne worden beperkt.
Isoniazid sollte getrennt von Antazida (Magensaftneutralisierende Medikamente) eingenommen werden.

Toxizität

Bijwerkingen

Bijwerkingen zijn onder andere:

  • Huiduitslag, jeuk
  • Spierleeftijd
  • Verhoogde leverenzymen
  • Hepatitis (ontsteking van de lever)
  • Maagdarmstelselaandoeningen (waaronder diarree, constipatie, braken)
  • Perifere zenuwstelselaandoeningen (bij inname zonder vitamine B6)

Toxicologische gegevens

LD50 (mens, oraal): 100 mg/kg

Markus Falkenstätter, BSc

Markus Falkenstätter, BSc

Mag. pharm. Stefanie Lehenauer

Mag. pharm. Stefanie Lehenauer



Logo

Uw persoonlijke medicatie-assistent

Medicijnen

Blader hier door onze uitgebreide database van A-Z medicijnen, met effecten, bijwerkingen en doseringen.

Stoffen

Alle actieve ingrediënten met hun werking, toepassing en bijwerkingen, evenals de medicijnen waarin ze zijn opgenomen.

Ziekten

Symptomen, oorzaken en behandeling van veelvoorkomende ziekten en verwondingen.

De weergegeven inhoud vervangt niet de originele bijsluiter van het medicijn, vooral niet met betrekking tot de dosering en werking van de afzonderlijke producten. We kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de nauwkeurigheid van de gegevens, omdat deze gedeeltelijk automatisch zijn omgezet. Raadpleeg altijd een arts voor diagnoses en andere gezondheidsvragen.

© medikamio