Sulfamethoxazol

ATC-codeJ01EC01
CAS-nummer723-46-6
PUB-nummer5329
Drugbank IDDB01015
Empirische formuleC10H11N3O3S
Molaire massa (g·mol−1)253,28
Aggregatietoestandsolide
Smeltpunt (°C)167
PKS-waarde5,6

Basis

Sulfamethoxazol is een geneesmiddel uit de groep van de antibiotica. Het wordt gebruikt bij bacteriële infecties zoals urineweginfecties, bronchitis en prostatitis en is werkzaam tegen zowel gramnegatieve als positieve bacteriën.

Farmacologie

Farmacodynamica

Sulfamethoxazol is een sulfonamide die de bacteriële dihydrofolinezuursynthese remt door zijn structurele gelijkenis met een endogeen substraat, para-aminobenzoëzuur (PABA). De meeste bacteriën voorzien in hun behoefte aan foliumzuur door het te synthetiseren uit PABA. Sulfamethoxazol remt op concurrerende wijze dihydropteroate synthase, het enzym dat verantwoordelijk is voor de bacteriële omzetting van PABA in dihydrofolinezuur. Remming van deze route verhindert de synthese van tetrahydrofolaat en uiteindelijk de synthese van bacteriële purines en DNA, hetgeen resulteert in een bacteriostatisch effect.

Farmacokinetica

Sulfamethoxazol wordt na orale toediening snel geabsorbeerd en heeft een biologische beschikbaarheid van 85-90 %. Sulfamethoxazol is voor ongeveer 70 % gebonden aan plasma-eiwitten, voornamelijk aan albumine. De stofwisseling vindt plaats in de lever. De uitscheiding gebeurt hoofdzakelijk door glomerulaire filtratie en tubulaire secretie in de nieren. Ongeveer 84,5% van een enkele orale dosis sulfamethoxazol wordt normaal gesproken binnen 72 uur in de urine teruggevonden. De gemiddelde serumhalfwaardetijd van sulfamethoxazol is 10 uur en kan verhoogd zijn bij patiënten met een ernstig verminderde nierfunctie.

Toxiciteit

Bijwerkingen

De meest voorkomende bijwerkingen van sulfamethoxazol zijn maagdarmstoornissen (misselijkheid, braken, verlies van eetlust) en allergische huidreacties (zoals huiduitslag en urticaria).

In zeldzame gevallen treden ernstige bijwerkingen op. Daartoe behoren het syndroom van Stevens-Johnson, toxische epidermale necrolyse, fulminante levernecrose, agranulocytose, aplastische anemie en andere bloeddyscrasieën.

Bij het gebruik van sulfonamiden bestaat de kans op ernstige allergische reacties.

Toxicologische gegevens

LD50 (muis, oraal): 2300 mg-kg-1

Bronnen

  • Drugbank
  • PubChem
  • Aktories, Förstermann, Hofmann, Starke: Allgemeine und spezielle Pharmakologie und Toxikologie, Elsvier, 2017
Markus Falkenstätter, BSc

Markus Falkenstätter, BSc

Mag. pharm. Stefanie Lehenauer

Mag. pharm. Stefanie Lehenauer



Logo

Uw persoonlijke medicatie-assistent

Medicijnen

Blader hier door onze uitgebreide database van A-Z medicijnen, met effecten, bijwerkingen en doseringen.

Stoffen

Alle actieve ingrediënten met hun werking, toepassing en bijwerkingen, evenals de medicijnen waarin ze zijn opgenomen.

Ziekten

Symptomen, oorzaken en behandeling van veelvoorkomende ziekten en verwondingen.

De weergegeven inhoud vervangt niet de originele bijsluiter van het medicijn, vooral niet met betrekking tot de dosering en werking van de afzonderlijke producten. We kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de nauwkeurigheid van de gegevens, omdat deze gedeeltelijk automatisch zijn omgezet. Raadpleeg altijd een arts voor diagnoses en andere gezondheidsvragen.

© medikamio