Angststoornissen

Basis

Beschrijving

Wanneer de emotie van angst het dagelijks leven beheerst, spreekt men van een angststoornis.

Er zijn de volgende criteria op grond waarvan angst als pathologisch wordt geclassificeerd:

  • overmatige bezorgdheid
  • toenemende duur en frequentie van de angstaanvallen
  • het onvermogen om de angst alleen te overwinnen
  • levensomstandigheden niet voldoende zijn om de angst te rechtvaardigen

Mensen die al lange tijd getroffen zijn, trekken zich meestal steeds meer terug uit het dagelijkse leven. Angstige plaatsen en situaties worden vermeden, wat vaak leidt tot sociaal isolement.

Ongeveer 5 op de 100 mensen lijden aan een angststoornis, waarvan de omvang behandeling vereist.

Oorzaken

Leertheorie verklarend model

Een meerfasenproces wordt verondersteld de oorzaak te zijn van een angststoornis.

In het begin "leert" een mens dat een oorspronkelijk normale situatie angst oproept. Deze situatie wordt dan als bedreigend ervaren, zoals luchtturbulentie.

Als de persoon opnieuw aan dezelfde situatie zou worden blootgesteld, zou hij kunnen vaststellen dat zijn angst ongegrond was. Maar omdat de angst aanwezig is, wordt een herhaling van de situatie vermeden en blijft de angst bestaan. Lichamelijke symptomen worden sterker waargenomen (b.v. hartkloppingen), er ontstaat een angst-kwaad cyclus.

Neurobiologisch verklaringsmodel

De inwendige organen (b.v. hart en ademhaling) worden gecontroleerd door het autonome zenuwstelsel.

Bij mensen die aan angststoornissen lijden, is dit zenuwstelsel waarschijnlijk overgevoelig en kan het gemakkelijker geïrriteerd raken. Als gevolg daarvan ontwikkelen angstsymptomen zich sneller. Uit studies blijkt een mogelijke overerving van deze aanleg, maar het wordt nog niet als volledig bewezen beschouwd. Bovendien wordt de betrokkenheid van specifieke hersengebieden en neurotransmitters bij de ontwikkeling van een angststoornis vermoed.

Psychoanalytisch verklaringsmodel

Normaal reageert een persoon op een conflict door te proberen een compromis te bereiken. Op die manier wordt een psychologisch evenwicht hersteld. Als de oplossing van zo'n conflict mislukt, ontstaat er onrust.

Een andere veronderstelling is gebaseerd op de mogelijkheid dat de getroffenen in hun jeugd niet hebben geleerd om met angst om te gaan. Zij voelen zich overweldigd in conflictsituaties en angsten uit hun kindertijd kunnen tot uitbarsting komen. Verlatingsangst manifesteert zich vaak wanneer het verlies van een verzorger op handen is.

Symptomen

Bij angststoornissen maken deskundigen onderscheid tussen twee soorten en specifieke symptomen.

Directe angst

Bepaalde situaties of voorwerpen roepen angst op, dit zijn zogenaamde fobieën.

  • Agorafobie: Angst voor bepaalde plaatsen.
  • Sociale fobie: angst voor andere mensen en interactie met hen
  • Specifieke fobie: confrontatie met voorwerpen/situaties, bv. spinnen, injectiespuiten, bloed, grote hoogte

Ongerichte angst

Er is geen specifieke aanleiding.

  • Paniekstoornis: plotselinge episodische angst
  • Gegeneraliseerde angststoornis: permanente angst

Diagnose

Het belangrijkste hulpmiddel bij de diagnose van een angststoornis is een uitvoerig gesprek tussen arts en patiënt.

Getroffenen beschrijven hun angst en verwoorden veronderstellingen over wat die angst zou kunnen veroorzaken. Op basis van de ernst en de invloed op het sociale leven, maakt een arts onderscheid tussen normale en pathologische angst.

Angststoornissen kunnen ook het gevolg zijn van een andere ziekte, zoals verslaving:

  • LSD
  • Amfetaminen
  • Marihuana
  • Cafeïne

Angst veroorzaakt door een andere stoornis wordt secundaire angstsymptomatologie genoemd. In dit geval wordt eerst de onderliggende ziekte behandeld en is het symptoom van angst secundair.

  • Om een lichamelijke oorzaak te kunnen uitsluiten, zijn in individuele gevallen de volgende onderzoeken noodzakelijk:
  • Bloedmonster
  • Echografie
  • Computertomografie
  • Magnetische resonantie beeldvorming van de schedel

Een echte angststoornis daarentegen is een primaire angststoornis die niet medisch kan worden verklaard.

Vragenlijsten kunnen bijzonder nuttig zijn om de stoornis nauwkeuriger te classificeren. Daartoe zijn zelfbeoordelings- en intercollegiale beoordelingsvragenlijsten beschikbaar, die hetzij door de patiënt, hetzij door de controlerend arts worden ingevuld. Voorbeelden zijn de "State Trait Anxiety Inventory" of de "Hamilton Anxiety Scale".

Therapie

Behandelingsopties omvatten medicatie en geschikte psychotherapie.

Medicatie

In het verleden zijn antidepressiva bijzonder effectief gebleken. Met name nieuwere preparaten met weinig bijwerkingen (selectieve serotonineheropnameremmers) worden met succes gebruikt.

Kalmeringsmiddelen zoals benzodiazepinen verlichten de symptomen van angststoornissen. Het gebruik van deze drugs vereist een tijdslimiet en strikt medisch toezicht, aangezien ze verslavend zijn.

Gedragstherapie

Een angstsituatie wordt door een deskundige uitgelokt door de patiënt op een gecontroleerde manier met zijn angst te confronteren. Het doel van deze therapie is de betrokkene te laten ervaren dat de gevreesde catastrofe zich niet voordoet. Men leert dat men de angst zelf beheerst en niet omgekeerd.

Sociofobe mensen zijn vergeten hoe ze zich moeten gedragen in sociale situaties. Rollenspel in groepstherapieën helpt om sociale vaardigheden te trainen en om wat vergeten is weer correct te gebruiken.

Ontspanningstechnieken zoals autogene training of progressieve spierontspanning worden volgens Jakobson ook steeds vaker in de therapie opgenomen.

Voorspelling

De beslissende factor is hoe snel hulp wordt gezocht, het soort symptomatologie is van secundair belang. Met de juiste gedragstherapie en medicatie kan een angststoornis meestal goed worden behandeld.

Zonder adequate behandeling kan een angststoornis tientallen jaren aanhouden en verergeren. Het verloop varieert en is afhankelijk van hoe groot de "angst voor de angst" is, d.w.z. het vermijdingsgedrag. Zonder zelfbeheersing kan geen gevoel van prestatie worden bereikt.

Sociaal isolement neemt toe en eenzaamheid dreigt.

Tips

Je bent niet alleen! 5 op de 100 mensen lijden aan angststoornissen.

Je kunt geholpen worden!

Zoek zo snel mogelijk professionele hulp. Hoe meer tijd je laat verstrijken, hoe moeilijker de behandeling zal zijn.

Informeer bij een vertrouwde arts naar therapiemogelijkheden en steungroepen in uw omgeving. Leg je niet neer bij je situatie, doe er iets aan!

Probeer de trigger van je angst niet te vermijden, want dat verhindert een oplossing en de angst raakt verankerd.

Behandel niet alleen de symptomen, bijvoorbeeld met kalmerende middelen, want dat bemoeilijkt de therapie.

Vermijd alcohol als een angstbestrijder. Het helpt alleen voor het moment en zal je situatie verergeren door een mogelijke verslaving.

Alcohol is nooit een probleemoplosser!

Danilo Glisic

Danilo Glisic



Logo

Uw persoonlijke medicatie-assistent

Medicijnen

Blader hier door onze uitgebreide database van A-Z medicijnen, met effecten, bijwerkingen en doseringen.

Stoffen

Alle actieve ingrediënten met hun werking, toepassing en bijwerkingen, evenals de medicijnen waarin ze zijn opgenomen.

Ziekten

Symptomen, oorzaken en behandeling van veelvoorkomende ziekten en verwondingen.

De weergegeven inhoud vervangt niet de originele bijsluiter van het medicijn, vooral niet met betrekking tot de dosering en werking van de afzonderlijke producten. We kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de nauwkeurigheid van de gegevens, omdat deze gedeeltelijk automatisch zijn omgezet. Raadpleeg altijd een arts voor diagnoses en andere gezondheidsvragen.

© medikamio