Depressie

Depressie is een medische, psychologische stoornis die symptomen met zich meebrengt zoals een laag humeur, geestelijke en lichamelijke stoornissen. Het kan onder meer gaan om slaapstoornissen, spijsverteringsproblemen of lusteloosheid.

Momenteel wordt ongeveer 5% van de bevolking getroffen door een depressie. Het percentage mensen dat op enig moment in hun leven aan een depressie lijdt, bedraagt 15-20%, waarbij vrouwen twee keer zo vaak worden getroffen als mannen.
Es wird angenommen, dass eine gewisse Veranlagung zu Depressionen vererbt wird. Das Risiko zu erkranken steigt ebenfalls, wenn bereits eine Depression durchlebt wurde.

Soorten depressie

Unipolaire depressie

Unipolair betekent enkelpolig. Dit betekent dat de getroffenen alleen depressieve fasen doormaken en geen manische fasen. Het is de meest voorkomende vorm van depressie. Het wordt gekenmerkt door een laagte in de ochtend, vroeg wakker worden, problemen om de hele nacht door te slapen (vooral in de tweede helft van de nacht) en neerslachtigheid.

Bipolaire affectieve stoornis

Hier komen zowel depressieve als manische fases samen. Typisch voor de manische episodes is een overdreven zelfvertrouwen. De eigen capaciteiten worden overschat, waardoor sommige lijders wekenlang nachten doorwerken zonder zich moe te voelen.

Dysthymie, cyclothymie

De stoornis begint in de adolescentie en is meestal chronisch, en manifesteert zich over hele perioden van het leven. Dysthymie heeft iets mildere symptomen dan unipolaire depressie, terwijl cyclothymie mildere manische en depressieve fasen heeft, vergelijkbaar met bipolaire affectieve stoornis.

Winterdepressie

Iedereen die in de herfst/winter depressieve symptomen heeft die aanhouden tot de lente/zomer, lijdt waarschijnlijk aan SAD - seasonal affective disorder.
Symptome sind eher Antriebslosigkeit als starke depressive Verstimmungen.

Het is nog steeds niet duidelijk waarom depressie optreedt. In veel gevallen komen interne en externe factoren samen, wat leidt tot het ontstaan van de ziekte. Andere factoren zijn erfelijke aanleg en psychosociale aspecten.

Verklarende benaderingen

Hoewel er nog intensief onderzoek wordt verricht, zijn er al aanwijzingen dat de hersenactiviteit verandert tijdens een depressie. Zenuwcellen in de hersenen zijn actief bij elke gewaarwording, gevoel of gedachte. Elektrische impulsen en neurotransmitters (chemische boodschappers) dienen om informatie uit te wisselen.

In theorie is deze uitwisseling van informatie bij depressie waarschijnlijk verstoord, doordat boodschapperstoffen als serotonine en noradrenaline uit balans zijn. Dit resulteert in lusteloosheid, verlies van eetlust en slaapstoornissen.

Andere theorieën richten zich op een gebrekkige regulatie van stresshormonen. Een verstoorde regeling van het slaap-waakritme wordt eveneens als een beïnvloedende factor vermoed.

Trekker

Chronische, ernstige ziekten hebben een gunstig effect op depressies. Dit geldt met name voor hersenziekten, schildklierziekten en andere hormonale stoornissen, aangezien deze van invloed zijn op de emoties.

Medicijnen kunnen ook de stemming beïnvloeden. Hiertoe behoren cardiovasculaire geneesmiddelen (b.v. bètablokkers), cortison (en verwante stoffen), hormonale anticonceptiemiddelen (b.v. "de pil") en bepaalde neurologische preparaten (b.v. anti-epileptica, Parkinson-medicijnen).

Vloeiende overgangen

Iedereen voelt zich down in bepaalde levenssituaties. Er is geen duidelijke grens tussen een normale lage stemming en een lichte depressie. In de meeste gevallen kan een normale stemmingswisseling echter duidelijk van een depressie worden onderscheiden. Het is belangrijk op te merken dat depressieve aandoeningen niet noodzakelijk een externe trigger nodig hebben.

In de meeste gevallen komt een depressie als een verrassing voor de patiënt en zijn familie of vrienden. Vaak worden zij niet veroorzaakt door een crisis of andere gebeurtenissen.

De meest voorkomende symptomen van depressieve ziektes zijn:

• Ochtendklop, algehele neerslachtigheid, verlies van interesse
• Verlies van interesse, vreugdeloosheid in dagelijkse bezigheden en pleziertjes
• Verlies van eetlust en gewicht, of het tegenovergestelde in uitzonderlijke gevallen
• Moeite om de hele nacht door te slapen (vooral in de tweede helft van de nacht)
• Rusteloosheid en de neiging zich terug te trekken
• geremdheid in denken en handelen, besluiteloosheid
• Verminderde concentratie, vertraagd denken
• Verlies van libido
• Gebrek aan energie en energie, vermoeidheid
• Verminderd zelfvertrouwen, overdreven schuldgevoelens, angst voor verarming
• Frequente gedachten over de dood, zelfmoord en zelfmoordpogingen

De diagnose wordt gesteld door een psychotherapeut of psychiater op basis van een gedetailleerde anamnese. Verdere aanwijzingen voor depressie worden bijvoorbeeld gegeven door de Goldberg-test. Er bestaat echter geen absoluut betrouwbare test om depressie vast te stellen.

In sommige gevallen is het nodig om de oorzaken van de depressieve stemming te achterhalen.

Verdere onderzoeken omvatten lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek en een CT van de hersenen (computertomografie). Deze zijn nodig omdat depressie ook kan worden uitgelokt door een lage bloedsuikerspiegel, een tekort aan vitamine B12, dementie of hypothyreoïdie (d.w.z. een onderactieve schildklier).

Nadat lichamelijke oorzaken zijn uitgesloten, wordt getracht de ernst van de depressie te beoordelen. Een hulpmiddel hierbij is bijvoorbeeld de Hamilton Depressie Schaal.

Hamilton Depressie Schaal

Oorspronkelijk werd de Hamilton Depression Scale gedefinieerd met 17 punten - andere varianten hebben 21 (HDRS21) of 24 vragen. De patiënt wordt beoordeeld door een onderzoeker tijdens een gesprek van 30 minuten met de patiënt.

De mogelijke punten zijn bijvoorbeeld:

• depressieve stemming
• schuldgevoelens
• suïcidale neigingen
• moeite met inslapen
• Moeite om de hele nacht door te slapen
• Slaapstoornissen in de ochtend
• Werk en andere activiteiten
• depressieve remming
• agitatie
• Psychologische en somatische angst
• gastro-intestinale symptomen (bv. verlies van eetlust)
• algemene lichamelijke symptomen (bv. hoofdpijn)
• Genitale symptomen (b.v. verlies van libido)
• hypochondrie
• Gewichtsverlies
• Ziekte inzicht
• Schommelingen overdag
• depersonalisatie en derealisatie
• paranoïde symptomen en obsessieve-compulsieve symptomen.

De behandelingsstrategie is afgestemd op de ernst van de depressie en de symptomen ervan.

Ernst

Verschillende graden en symptomen van depressie vereisen overeenkomstige behandelingsmaatregelen. In het algemeen kan een onderscheid worden gemaakt tussen een lichte depressie, een matige depressie en een ernstige depressie.

Lichte depressie

Poliklinische behandeling zoals gesprekstherapie of andere psychotherapieën zijn meestal voldoende en leiden tot goede resultaten. Een specifiek voor depressie ontwikkelde psychotherapie is bijvoorbeeld de cognitieve gedragstherapie. De behandeling richt zich op de sociale omgeving van de getroffene (familie, vrienden, collega's op het werk). Over het gebruik van antidepressiva wordt op individuele basis beslist.

Matige depressie

Psychotherapie gecombineerd met medicatie of medicatie alleen wordt hier gebruikt. De behandeling wordt gegeven door een psychiater of psychotherapeut, wiens samenwerking met de huisarts van groot belang is.

Ernstige depressie

Een klinische behandeling is absoluut noodzakelijk voor ernstige depressies, vooral als er gevaar voor zelfmoord bestaat. Medicatie wordt gecombineerd met psychotherapeutische strategieën. Opname in een ziekenhuis maakt het mogelijk de patiënten een vaste dagstructuur aan te bieden. Er zijn vaste afspraken voor groepsgesprekken, bewegingstherapie en bezigheidstherapie, die helpen om te ontsnappen aan de grauwheid van het dagelijks leven. Het stemmingsverbeterende effect van lichaamsbeweging wordt goed gebruikt.

Medicatie

Mogelijke geneesmiddelen voor de behandeling van depressie:

• SSRI's (selectieve serotonine heropname remmers) versterken het effect van de lichaamseigen serotonine.
• NARI (selectieve noradrenalineheropnameremmers) versterken het effect van de lichaamseigen noradrenaline.
• SSNRI's (selectieve serotonine-noradrenalineheropnameremmers)
• Tricyclische antidepressiva verhogen het effect van endogene serotonine en noradrenaline.
• MAO-remmers (monoamine oxidase) vertragen de afbraak van serotonine en noradrenaline in de hersenen
• Alfa-2 receptor antagonisten
• Selectieve noradrenaline-dopamine heropname remmers
• Melatonine-receptorantagonisten
• Lithium bevattende geneesmiddelen

Andere behandelingsmogelijkheden zijn lichttherapie (bij winterdepressie) of wakkere therapie (slaapdeprivatiebehandeling), waarbij de patiënt de tweede helft van de nacht wakker moet blijven en pas de volgende avond weer mag slapen.

Veel patiënten ervaren een verbetering van hun stemming en hun slaap-waakritme wordt weer normaal. Hoewel het effect slechts 1-2 dagen duurt, geeft het patiënten vaak moed.

Sint-Janskruidpreparaten worden ook vaak gebruikt bij de behandeling van depressies. Ze werken in op de neurotransmitters in de hersenen, net als de gewone medicijnen. Het succes van hun behandeling is echter beperkt tot lichte depressies. Bovendien is de dosering problematisch, omdat de concentratie werkzame stoffen van de extracten sterk varieert. Bovendien is het nog niet bekend welk ingrediënt verantwoordelijk is voor het positieve effect. Preparaten bevatten altijd een hoge concentratie stoffen, anders zouden ze niet werken.

Zelfs als sint-janskruid vrij verkrijgbaar is, moet de inname vooraf met een arts worden besproken, omdat er wisselwerkingen met andere geneesmiddelen kunnen optreden.

In de meeste gevallen kan een depressie met een adequate behandeling onder controle worden gebracht. Depressieve episoden worden doorbroken of doen afnemen. Maar als ze niet behandeld worden, kunnen ze maanden of jaren aanhouden.

Het risico op terugval mag niet worden genegeerd. Zelden neemt depressie zelfs een chronisch beloop. Daarom is een langdurige behandeling vaak zinvol om terugvallen te voorkomen.

Aangezien ernstige depressies vaak gepaard gaan met zelfmoordpogingen, is behandeling in een zo vroeg mogelijk stadium aan te bevelen.

Degenen die lijden aan terugkerende depressieve episoden kunnen het risico op terugval aanzienlijk verminderen door medicatie te nemen. Daartoe moeten antidepressiva ten minste 2 jaar lang worden ingenomen, dit wordt onderhoudstherapie genoemd. Een combinatie van medicatie en psychotherapie is bijzonder effectief gebleken voor oudere patiënten.

Er worden extra controleafspraken met de arts gemaakt om de ziekte en het succes van de behandeling te kunnen observeren. Op die manier kan een dreigende terugval sneller worden onderkend en kunnen eventuele bijwerkingen van medicatie worden aangepakt.

Lithiumbevattende geneesmiddelen worden vooral bij manisch-depressieve ziekten gebruikt om depressies te voorkomen.

Langdurige therapieën zijn altijd zinvol zodra meerdere (zelfs levensbedreigende) depressieve episoden zijn doorgemaakt.

Tips voor familieleden

Als u iemand kent die aan depressie lijdt, hebt u waarschijnlijk opvallende veranderingen opgemerkt. Actieve en opgewekte mensen klagen plotseling, hebben last van schuldgevoelens en ervaren hopeloosheid. Dit mag u niet verontrusten, noch mag het u in verleiding brengen om te proberen deze persoon op te vrolijken door hem of haar over te halen.

Familieleden en vrienden voelen zich snel schuldig omdat ze zich machteloos voelen. In het geval van een langdurige depressie komen daar nog overwerk en uitputting bij, omdat zij veel van de taken van de betrokkene moeten overnemen.

Accepteer depressie als een ziekte

Het is meestal een ernstige ziekte die een negatieve invloed heeft op de stemming, de slaap en de drift. Het is echter geenszins een teken van een zwak karakter.

Zoek medische hulp

Zoals bij elke ernstige ziekte, moet bij het vermoeden van een depressie zo spoedig mogelijk een arts worden geraadpleegd. Neem het initiatief en maak een afspraak met een arts, want veel lijders zien hier zelf geen reden toe of zijn hiertoe niet in staat. Zij hebben de neiging te denken dat hun eigen falen en zwakheden verantwoordelijk zijn voor hoe zij zich voelen. Daarom kunnen familieleden vaak nauw samenwerken met de arts tegen de depressie.

Wees geduldig.

Depressieve mensen klagen vaak, wanhopen, trekken zich dan terug en zijn afwijzend. Hun libido neemt ook af en ze reageren minder op de seksuele behoeften van hun partner. Wees geduldig op deze momenten, stel de andere persoon gerust dat depressie een ziekte is en gemakkelijk te behandelen is.

Probeer hen er niet van te overtuigen dat hun schuldgevoelens overdreven zijn. Vermijd discussie over de vraag of er al dan niet een rechtvaardiging is voor de negatieve gevoelens. Depressieve mensen overdrijven hun gevoelens niet, doen ze niet af als psychologisch. Trek je niet terug, zelfs als de ander afwijzend is.

Overbelast jezelf niet

Een langdurige depressie van een familielid is waarschijnlijk erg vermoeiend voor u. Vergeet daarom uzelf en uw behoefte aan rust niet. Zorg voor uw vrienden- en kennissenkring, trakteer uzelf vaker op iets lekkers.

Het helpt vaak om een netwerk van helpers op te bouwen. Probeer je niet helemaal verantwoordelijk te voelen en jezelf op te offeren.

Wees zuinig met advies

Advies is goed bedoeld, maar het is een gevoelige kwestie bij depressies. Adviezen moeten zorgvuldig en met voorzichtigheid worden gebruikt. Aanbevelingen zoals een paar dagen weggaan kunnen de persoon dieper in een depressie storten, omdat deze in een vreemde omgeving sterker wordt ervaren.

Je moet ook niet zeggen "verman jezelf". Als je dat doet, vraag je om iets wat je tegenpartij eenvoudigweg niet kan waarmaken, wat hun schuldgevoelens alleen maar versterkt. In plaats daarvan, steun uw geliefde zodra hij of zij initiatief toont.

Geen verreikende beslissingen

Vergeet niet dat depressieve personen de feiten vaak op een vervormde manier zien en anders beslissen dan wanneer zij gezond zouden zijn.

Houd dit feit in gedachten voor situaties die van invloed zijn op de privé- of professionele toekomst.