Doofheid (doofheid)

Doofheid (Latijn: surditas) wordt gedefinieerd als ernstig gehoorverlies of volledige doofheid. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen absolute en praktische doofheid. Absolute doofheid betekent dat de getroffen persoon geen enkel geluid kan waarnemen. Bij praktische doofheid is het horen van verschillende tonen en geluiden mogelijk, maar in een te geringe mate om gesproken taal te begrijpen.

Het gehoorverlies hoeft niet noodzakelijk te wijten te zijn aan schade aan het perifere gehoororgaan (dat het buiten-, midden- en binnenoor omvat). De oorzaak kan ook liggen in een storing van de cochleaire zenuwen (gehoorzenuwen) of de gebieden in de hersenen die verantwoordelijk zijn voor het gehoor, en in bepaalde psychische stoornissen.

In principe kunnen alle ziekten die gehoorverlies veroorzaken, in het ergste geval ook leiden tot absolute doofheid. Er is ook een mogelijkheid van aangeboren doofheid.

Mogelijke oorzaken van aangeboren doofheid zijn:

• Genetische doofheid, zoals voorkomt bij het syndroom van Down.
• Besmettelijke ziekten zoals rodehond tijdens de zwangerschap.
• Alcoholmisbruik, drugsgebruik of het gebruik van bepaalde schadelijke geneesmiddelen tijdens de zwangerschap.
• Zuurstofgebrek of hersenbloeding bij de pasgeborene bij de geboorte

De volgende ziekten/oorzaken kunnen doofheid veroorzaken die zich in de loop van het leven ontwikkelt(verworven doofheid):

• Infecties van het oor zoals griep otitis (oorontsteking tijdens griep), zoster oticus (herpes zoster infectie van de oren), ziekte van Lyme, meningitis (hersenvliesontsteking) of de bof
• doofheid veroorzaakt door acuut akoestisch trauma
• Chronisch lawaai-geïnduceerd gehoorverlies
• Bepaalde geneesmiddelen zoals aminoglycosiden, kinine, etacrynic zuur, furosemide, salicylzuur, cisplatine kunnen gehoorverlies veroorzaken.
• Industriële verontreinigende stoffen zoals nitrobenzeen, koolmonoxide of aniline
• Verwondingen aan het perifere gehoororgaan, zoals een schedelbasisfractuur
• Tumoren die drukken op de cochleaire zenuw of de auditieve kernen in de hersenen

Een slecht gehoor, dat niet voldoende is om spraak te verstaan of dat in het algemeen geen geluiden en klanken kan waarnemen, is het voornaamste symptoom.

De diagnose van doofheid wordt gesteld door speciale gehoortests. Er zijn talrijke aandoeningen waarvan doofheid diagnostisch moet worden onderscheiden:

• actieve doofheid - de getroffen persoon gedraagt zich alsof hij niets hoort
• ernstig gehoorverlies
• Autisme
• Vertragingen in de spraakontwikkeling
• mentale achterstand
• aanwezigheid van schizofrenie die gepaard gaat met alogie (spraakgebrek) en isolement van indrukken van buitenaf
• sociale fobie en ernstige angstsyndromen

Of de oorzaak van de doofheid in één van deze stoornissen ligt, kan worden nagegaan door speciale tests en analyses van sociaal en taalgedrag.

Aangezien het natuurlijke gehoor normaal gesproken niet kan worden hersteld, is de behandeling gericht op het helpen van de getroffenen met hoorapparaten of het aanleren van alternatieve manieren om met andere mensen te communiceren, zodat ze zich beter kunnen redden in het dagelijkse leven.

De enige manier om ervoor te zorgen dat dove kinderen geen vertraging oplopen in hun mentale en taalkundige ontwikkeling is doofheid zo vroeg mogelijk op te sporen en dienovereenkomstig te behandelen.

De volgende opties zijn beschikbaar voor behandeling:

• Met behulp van hoortoestellen kan het gehoorvermogen worden hersteld als de betrokkene nog restgehoor heeft.
• Een cochleair implantaat kan de gehoorfunctie van het oor vervangen in geval van ernstig gehoorverlies of doofheid - geluidsgolven worden als elektronische impulsen naar het middenoor gezonden. Het vergt echter een lange trainingstijd voordat de elektronische stimuli kunnen worden toegewezen aan omgevingsgeluiden.
• Het leren van gebarentaal en gesproken taal.
• Leren liplezen.
• De vroegtijdige ondersteuning van dove kinderen in speciale scholen met behulp van gerichte hoor- en spraakcursussen, alsmede spraakonderwijs.

De prognose is sterk afhankelijk van het tijdstip van de therapie. Hoe eerder doofheid wordt ontdekt en behandeld, hoe beter de kansen zijn om het dagelijks leven aan te kunnen.

Met uitzondering van chronisch, door lawaai veroorzaakt gehoorverlies, dat wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan hevig lawaai, is het moeilijk doofheid te voorkomen. De talrijke, ernstige uitlokkende factoren (zoals ernstige ziekten of ongevallen) of aangeboren doofheid kunnen niet worden voorkomen.