Als er te veel druk wordt uitgeoefend op het onderliggende weefsel, kan dit leiden tot het ontstaan van drukzweren. Doorslaggevende factoren voor het ontstaan van decubitus zijn ook specifieke risicofactoren van de patiënt, alsmede de duur van de hoge druk op het weefsel.
Als de druk een bepaalde waarde overschrijdt, kunnen de bloedvaten worden samengedrukt en afsterven als gevolg van een tekort aan zuurstof en voedingsstoffen.
Liggen en zitten:
Het risico op het ontstaan van decubitus is bijzonder groot wanneer de mobiliteit zeer beperkt is, d.w.z. wanneer de patiënt gedurende lange tijd alleen maar kan zitten of liggen. Tot deze risicogroep behoren vooral ouderen die aan bed gekluisterd zijn als gevolg van een acute of chronische ziekte, of mensen die afhankelijk zijn van een rolstoel. Ook diabetici die minder gevoelig zijn voor druk van buitenaf en deze niet in voldoende mate waarnemen, kunnen er vaak last van hebben.
Doorligwonden komen vooral voor op plaatsen waar meer druk op het weefsel wordt uitgeoefend. Dit geldt vooral voor plaatsen waar weinig vet en spierweefsel aanwezig is, zodat de botten niet beschermd zijn. Plaatsen waar de botten direct onder de huid zitten zijn onder meer de billen, de grote trochanters aan de buitenkant van de dij, en de hielen, waarbij de hielen en billen de meest voorkomende plaatsen zijn. Er kunnen echter ook ongebruikelijke plaatsen van oorsprong zijn, afhankelijk van de houding of zithouding van de patiënt. Deze omvatten de oren, de achterkant van het hoofd, de schouderbladen, en de tenen.
In zeldzame gevallen kunnen decubitus ontstaan wanneer de patiënt in buikligging ligt, bijvoorbeeld tijdens een operatie. In dit geval zijn de knieën, het gezicht, de schaamstreek en de bovenkanten van de voeten de voornaamste plaatsen waar zich decubitus kan vormen.
Als een patiënt aan een rolstoel is gekluisterd, bijvoorbeeld na een dwarslaesie, is de kans groter dat er decubitus ontstaat in de hiel, bil, teen of knieholte.
De bloedtoevoer en -afvoer zijn verstoord:
Een ander probleem is de onderbroken bloedtoevoer als gevolg van de verhoogde druk en de verminderde afvoer via de veneuze bloedvaten. Deze aandoening veroorzaakt een toename van zure metabolieten in het weefsel, wat bij gezonde mensen een natuurlijke reflex teweegbrengt: beweging ontlast het getroffen lichaamsdeel, en als gevolg daarvan neemt de druk af en wordt de bloedstroom naar het weefsel weer normaal.
Indien een persoon echter onvoldoende beweegt, zoals het geval is bij bedlegerige patiënten, ontstaat er een opeenhoping van zure stofwisselingsproducten en een daarmee gepaard gaande verwijding van de kleine arteriële bloedvaten. Dit resulteert in roodheid van de huid, omdat de bloedtoevoer door de verwijding wordt vergroot. Een ander verschijnsel is dat vocht uit de bloedvaten lekt in het omliggende weefsel. Dit veroorzaakt zwelling van het weefsel, waarbij water zich ophoopt tussen de cellen. Bovendien kan worden vastgesteld dat zich blaren vormen en dat het weefsel dus op grotere schaal wordt vernietigd.
Dunne, inelastische huid:
Aangezien decubitus meestal voorkomt bij oudere mensen, bij wie de huid in de loop van de tijd haar elasticiteit en strakheid verliest, kan "schuiven in bed" schuring van de gewoonlijk dunne huid veroorzaken. Dit kan leiden tot het loslaten van hele huidlagen.
Andere bepalende factoren voor het ontstaan van een doorligwond zijn de voedingstoestand en de leeftijd van de patiënt, alsmede de oorzaak van de bedlegerigheid. Als de huid al beschadigd is door eerdere aandoeningen, zoals bijvoorbeeld vaak het geval is bij diabetici, kan een drukpijn in minder dan 2 uur ontstaan. Als patiënten minder beschermend vet hebben, wordt het bot ook blootgesteld aan hogere druk.
Een andere oorzaak van ontwikkeling is verminderde controle over urine of ontlasting en de daarmee gepaard gaande constante vochtigheid in de buurt van de anus of vagina. Omdat een vochtige huid sneller zacht wordt, kan er gemakkelijker een decubitus ontstaan. Pijnstillers en andere medicijnen kunnen ook het risico op een decubitus verhogen.
