De tussenwervelschijf bestaat uit een zachte gelatineuze kern (nucleus pulposus) omgeven door een vezelkraakbeenring (annulus fibrosus). Het bevindt zich tussen de wervels en dient daar als demper.
Een hernia ontstaat wanneer deze geleiachtige kern verschuift en de vezelkraakbeenring breekt. De massa die uitpuilt kan op de zenuwen in de buurt en op het ruggenmerg drukken, wat ongemak veroorzaakt.
Meestal komt het doordat de ring van fibrocartilage te zwak wordt. In veel gevallen is dit te wijten aan het natuurlijke verouderingsproces.
Vaak wordt verondersteld dat overbelasting of verkeerde belasting, zoals het tillen van zware voorwerpen, de oorzaak is, maar dit is meestal niet het geval. Vaker zijn een gebrek aan sport en overgewicht de oorzaken van een hernia, omdat normaal gesproken de spieren van de buik en de rug niet goed getraind zijn en dit leidt tot een verkeerde belasting van de tussenwervelschijven. De spieren van het bovenlichaam moeten de wervelkolom daadwerkelijk ondersteunen en sterk genoeg zijn.
Soms kan een hernia ook ontstaan na een ongeval waarbij de romp gewond is geraakt.
Een hernia veroorzaakt niet noodzakelijk ongemak. Het hangt ervan af of zenuwvezels, het ruggenmerg of de staart van het paard (cauda equina) zijn aangetast.
Als de gelatineachtige kern op een zenuwwortel drukt, resulteert dit in tintelingen, gevoelloosheid, zelfs verlamming en andere gevoelsstoornissen, alsmede zeer hevige pijn, die vaak slechts één arm of been treft. In het been wordt dit ischialgie genoemd als de heupzenuw (de dikste zenuw bij de mens) is aangetast. Toch is pijn in het been in het geval van rugpijn geen bewijs van een hernia, omdat deze vaak niet aan een zenuwwortel kan worden toegewezen en dan niet meer als indicatie wordt beschouwd.
Hij loopt van de truncus cerebri (hersenstam) tot de eerste of tweede lendenwervel. Wanneer het ruggenmerg wordt verbrijzeld, is er sprake van tintelingen, gevoelloosheid en een doordringende pijn in een arm of been. Er kunnen ook problemen zijn met de sluitspieren van de darm en de blaas, en toenemende zwakte in beide armen en benen. Als dergelijke symptomen zich voordoen, moet men onmiddellijk naar het ziekenhuis voor een onderzoek en daaropvolgende behandeling, omdat dit een noodsituatie is.
Wanneer de cauda equina (paardenstaart), die zich uitstrekt tot het os sacrum (heiligbeen), is aangetast, raakt de functie van het rectum en de blaas vaak ontregeld. Er kunnen ook verlammings- en gevoelsstoornissen optreden in het genitale gebied, rond de anus en aan de binnenzijde van de dij. Een onmiddellijk bezoek aan de dokter is ook hier absoluut noodzakelijk.
De anamnese (anamnese) en het testen van spierkracht, reflexen en gevoel in de benen, d.w.z. een klinisch-neurologisch onderzoek, zijn hierbij van bijzonder belang. Verlamming kan snel worden uitgesloten als de patiënt de teen- of hieltest kan doen. Vaak kan de arts, door de pijn en de verlamming te onderzoeken, de aangetaste zenuwstructuur lokaliseren en snel vaststellen of het om een hernia gaat en zo ja, tussen welke wervels deze zich bevindt.
MRI is de beeldvormingsmethode bij uitstek, omdat daarmee de weke delen het best in beeld kunnen worden gebracht. CT (computergestuurde tomografie) is ook mogelijk, maar deze is duidelijk inferieur aan MRI. Röntgenonderzoek is vaak overbodig omdat daarop noch zenuwen, noch tussenwervelschijven te zien zijn, maar alleen botweefsel.
Studies hebben uitgewezen dat er ook veel asymptomatische hernia's zijn. Dit betekent dat bij 30% van de dertigers en 60% van de 50-plussers een hernia is geconstateerd op een MRI- of CT-scan, maar dat zij tot nu toe nog geen klachten hebben gehad.
Een uitzondering moet worden gemaakt indien de rugpijn optreedt met typische symptomen van een tumor, zoals nachtelijk zweten, gewichtsverlies en koorts. In dat geval moet een myelografie of myelo-CT worden verricht om een mogelijke tumor uit te sluiten. De durale ruimte (de ruimte tussen het ruggenmerg en de ruggenmergzak) wordt met behulp van een contrastvloeistof in beeld gebracht.
Als u wilt weten of een eventuele gevoelsstoornis of verlamming rechtstreeks verband houdt met een hernia, moet u een elektromyografie (EMG), waarbij de elektrische activiteit van de spieren wordt gemeten, of een elektroneurografie laten verrichten. Elektroneurografie kan worden gebruikt om na te gaan of er druk is op bepaalde zenuwen, waardoor de elektrische geleiding zou verminderen, of dat er sprake is van een ziekte van de zenuwen, zoals polyneuropathie.
Als met behulp van beeldvormingstechnieken geen diagnose kan worden gesteld, worden hersenvocht (zenuwvocht) en bloed onderzocht op de ziekte van Lyme, herpes zoster en andere ziekteverwekkers.
Meer dan 90% van de hernia's hoeft niet operatief behandeld te worden. Chirurgie is alleen nodig als de symptomen aanhouden of verlamming optreedt.
Dit omvat rust, warmte en pijnstillers. Vooral in de acute fase moet ervoor worden gezorgd dat deze medicijnen regelmatig worden ingenomen in een poging de door de pijn veroorzaakte spierspanning te verlichten.
Bovendien kan fysiotherapie de patiënt helpen door bewegingen te oefenen die geen pijn veroorzaken.
De pijn kan ook vanzelf beter worden, omdat de geleiachtige kern kan opdrogen of kleiner kan worden. Het is ook mogelijk dat de galkern kleiner wordt, maar de pijn blijft en er een zogenaamde onafhankelijke pijnziekte is ontstaan. Door verkeerde houdingen om de pijn te verminderen, kunnen bepaalde spieren verzwakken (spierhypotrofie) of kunnen bepaalde pijnlijke bewegingen volledig worden vermeden (angstvermijding). Indien er geen ernstige verlamming optreedt, wordt aanbevolen pas na 3 maanden operatief in te grijpen en tot die tijd de bovengenoemde vormen van therapie toe te passen.
In de toekomst is het belangrijk de spieren van de rug en de buik te trainen en te versterken onder begeleiding van een fysiotherapeut.
Let op: Hoe langer de massale spierverlamming aanhoudt, hoe groter de kans dat het niet overgaat.
De patiënt en de arts beslissen samen of een operatie nodig is. Een argument ten gunste van chirurgie is
- Als de verlamming ernstig is of zich uitbreidt, moet onmiddellijk een operatie worden uitgevoerd.
- Een andere reden voor onmiddellijke operatie is als de cauda equina (paardenstaart) is ingedrukt.
- Als er symptomen zijn die erop wijzen dat het ruggenmerg verbrijzeld is, moet er ook snel geopereerd worden.
- Het is bijzonder gevaarlijk als de pijn afneemt maar de verlamming toeneemt, omdat dit symptoom erop wijst dat de zenuwwortels afsterven. Ook hier is een onmiddellijke chirurgische ingreep aangewezen.
Men moet er dus op letten of de symptomen veranderen, bijvoorbeeld of de verlammingen toenemen en/of er incontinentie optreedt. In deze situatie, moet men zeker de dokter raadplegen.
Om de zenuwen te ontlasten (decompressie), wordt het beschadigde, storende weefsel van de tussenwervelschijf verwijderd. Helaas is er in sommige gevallen sprake van een zogenaamd "mislukt rugoperatiesyndroom", wat betekent dat de pijn ondanks de operatie niet weggaat, en soms is er zelfs sprake van een nieuwe hernia in dezelfde regio.
De gebruikelijke chirurgische procedures zijn microchirurgie en minimaal invasieve chirurgie, omdat deze de minste kans op littekenvorming en pijn na de operatie geven.
Meer dan 90% van de hernia's hoeft niet operatief behandeld te worden. Daarom is een conservatieve behandeling vaak de beste therapie.
Na een discusoperatie kan een hernia terugkomen, dus het is vooral belangrijk om de rug- en buikspieren langdurig te versterken.
Elke operatie aan de tussenwervelschijven houdt bepaalde risico's in. Het kan gebeuren dat:
- De vaten en zenuwen zijn beschadigd
- littekens of zelfs ontstekingen ontstaan na de operatie.
- Het kan ook gebeuren dat de wervelkolom, waar hij geopereerd is, niet meer zo stabiel is als vroeger.
Op lange termijn is 80% van de patiënten die deze operatie ondergaan succesvol. De overige 20% kan daarna nog verergeren en kan opnieuw een chirurgische ingreep nodig hebben. Als er geen ernstige verlamming is, is chirurgisch ingrijpen dus niet per se aan te bevelen. In het begin moeten niet-chirurgische therapieën worden gebruikt.
Helaas is het niet altijd gemakkelijk om uit te maken bij welke patiënten een operatie noodzakelijk is en bij welke patiënten het niet de moeite waard is om de risico's van een dergelijke ingreep te nemen.
Bij 5-11% van de patiënten die met standaard chirurgische procedures zijn behandeld, treden recidiverende hernia's op, d.w.z. discushernia's die opnieuw in hetzelfde gebied van de wervelkolom optreden. Het valt nog te bezien wat het succespercentage op lange termijn zal zijn van nieuwere schijfchirurgietechnieken, zoals minimaal invasieve procedures.
Het is vooral belangrijk dat de spieren van de buik en de rug sterk, gezond en goed getraind zijn. Als u ook de andere aanwijzingen serieus neemt en opvolgt, kan de kans op een hernia aanzienlijk worden verkleind.
- Regelmatig bewegen. Bijvoorbeeld: joggen, langlaufen, crawlen, rugslag, gymnastiek in het water, gecontroleerde krachttraining in de rugstreek.
- Ontspanningsoefeningen zoals Tai Chi, Yoga en Pilates worden ook aanbevolen omdat ze bijzonder goed zijn voor de lichaamshouding.
- Rechtop zitten
- Let op uw eigen lichaamsgewicht: meer gewicht betekent ook een grotere belasting van de tussenwervelschijven.
- Lage en zeer zachte stoelen moeten worden vermeden.
- Verander vaak van zithouding
- Het zou goed zijn om een hoge werkplek te hebben waar u rechtopstaand kunt werken.
- Het tillen van zeer zware voorwerpen moet worden vermeden. Als het toch moet, houd dan uw ruggengraat recht en buig alleen uw benen. Til nooit een zware last op met gebogen rug en gestrekte benen. - Bij het dragen van een last is het belangrijk dat de wervelkolom niet aan één kant wordt belast, dus houd het voorwerp met beide handen vast, dicht tegen het lichaam en zonder een holle rug.
- Bij het slapen moet men ook proberen de vorm van de wervelkolom te ondersteunen met opvulling.
Danilo Glisic
Blader hier door onze uitgebreide database van A-Z medicijnen, met effecten, bijwerkingen en doseringen.
Alle actieve ingrediënten met hun werking, toepassing en bijwerkingen, evenals de medicijnen waarin ze zijn opgenomen.
Symptomen, oorzaken en behandeling van veelvoorkomende ziekten en verwondingen.
De weergegeven inhoud vervangt niet de originele bijsluiter van het medicijn, vooral niet met betrekking tot de dosering en werking van de afzonderlijke producten. We kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de nauwkeurigheid van de gegevens, omdat deze gedeeltelijk automatisch zijn omgezet. Raadpleeg altijd een arts voor diagnoses en andere gezondheidsvragen.
© medikamio