Vaginale kanker (vaginaal carcinoom)

Basis

Vaginaal carcinoom is een kwaadaardige tumor in het vaginale gebied die vooral vrouwen van boven de 60 treft. Relatief gezien krijgen niet veel vrouwen vaginale kanker; vaginaal carcinoom staat slechts op de vijfde plaats wat betreft de frequentie van verschillende tumoren bij vrouwen. De piekincidentie ligt tussen de leeftijd van 60 en 70 jaar. De manier waarop kanker zich ontwikkelt is nog niet bekend. Het is echter bekend dat HPV-infecties (humaan papilloma virus) de ontwikkeling van vaginaal carcinoom bevorderen.

Bij vaginale kanker kunnen verschillende soorten tumoren worden onderscheiden. Daaronder is plaveiselcelcarcinoom, dat ontstaat in de meest oppervlakkige laag van het slijmvlies, de meest voorkomende tumor. In zeldzame gevallen kan het vaginaal carcinoom echter ook ontstaan uit de klieren van het vaginale slijmvlies en wordt dan adenocarcinoom genoemd. Tumoren van het melanoom-type (zwarte huidkanker) zijn nog zeldzamer.

Oorzaken

De oorzakelijke factoren van vaginaal carcinoom zijn niet volledig bekend. Het staat echter vast dat infecties met het humaan papilloma-virus niet alleen de ontwikkeling van baarmoederhalskanker maar ook van vaginale kanker kunnen bevorderen. Het humaan papillomavirus kan worden onderverdeeld in verschillende subtypes, waaronder types met een hoger en lager kankerrisico, en treft voornamelijk de vrouwelijke geslachtsorganen. De hoogrisicotypes veranderen het mucosale epitheel, wat leidt tot de ontwikkeling van vaginale intra-epitheliale neoplasie, die kan ontaarden in vaginaal carcinoom.

Uitzaaiingen

Uitzaaiingen bij vaginale kanker treden voornamelijk op via het lymfestelsel, in sommige gevallen ook via de bloedvaten. Daarom verspreidt vaginale kanker zich vaker naar de omliggende lymfeklieren en vormt het niet zo vaak uitzaaiingen in andere organen als andere kankers. Als de carcinomen zich in het bovenste of middelste derde deel van de vagina bevinden, zaait de kanker meestal uit naar de lymfeklieren in het bekken. Bij tumoren van het onderste derde deel van de vagina worden uitzaaiingen daarentegen vooral in de lymfeklieren van de liesstreek aangetroffen.

Vaginale kanker kan ook ontstaan door de uitzaaiing van andere kankers, zoals uitzaaiingen van baarmoederhalskanker of niercelcarcinoom.

Symptomen

Vaginaal carcinoom veroorzaakt in het beginstadium van de ziekte geen symptomen; de eerste symptomen treden pas op naarmate de ziekte vordert en de tumor groeit. Zoals vaginaal bloedverlies, dat vaak optreedt na geslachtsgemeenschap. Verhoogde afscheiding, vooral als die vermengd is met bloed, kan ook een waarschuwingsteken zijn van vaginale kanker.

Bovendien kunnen bij vaginale kanker in een later stadium verbindingen ontstaan tussen de vagina en de urineblaas en tussen de vagina en het rectum, waardoor ontlasting en urine door de vagina kunnen lopen.

Als de vaginale kanker aangrenzend weefsel of organen aantast, kan dit leiden tot buikpijn of ongemak bij het plassen en ontlasten.

Diagnose

Als basisonderzoek wordt de vagina meestal eerst onderzocht met een colposcoop om te kijken of er verdachte veranderingen zijn in het slijmvliesepitheel. Indien veranderingen worden vastgesteld, worden kleine weefselmonsters genomen, waardoor de diagnose kan worden gesteld. Voor het nemen van monsters, ook wel biopsie genoemd, is meestal geen algemene verdoving nodig.

Om na te gaan of de kanker al is uitgezaaid naar andere organen, zoals het rectum of de blaas, wordt meestal een endoscopisch onderzoek gedaan. Het is ook mogelijk dat beeldvormende procedures zoals CT of MRI worden gebruikt voor de zogenaamde stadiëring van de tumor, d.w.z. om de voortgang van de ziekte te bepalen. Met deze onderzoeken kan bijvoorbeeld worden vastgesteld of de lymfeklieren in het bekken reeds door tumorweefsel zijn aangetast. De lymfeklieren in de liesstreek kunnen goed worden beoordeeld met een echografie, waaraan de voorkeur wordt gegeven omdat deze gemakkelijker is uit te voeren.

Therapie

De behandeling van vaginaal carcinoom hangt voornamelijk af van het verloop en de omvang van de ziekte, alsmede van de leeftijd en de lichamelijke conditie van de getroffen persoon. De behandelingsmogelijkheden omvatten chirurgie in sommige stadia, radiotherapie in andere, of een combinatie van beide.

Als de tumor te dicht bij de baarmoederhals zit, is een gedeeltelijke resectie van de vagina noodzakelijk. Hierbij wordt de baarmoeder radicaal verwijderd en worden de omliggende lymfeklieren verwijderd.

In de meeste gevallen wordt vaginale kanker echter behandeld met radiotherapie, waarbij zowel de vagina als de lymfeklieren worden bestraald. Bestralingstherapie kan van binnen de vagina of van buiten het lichaam worden toegediend. Indien andere organen reeds door het vaginale carcinoom zijn aangetast, moet ook chemotherapie worden overwogen.

De behandeling van vaginaal carcinoom kan leiden tot vernauwing van de vagina, wat bij sommige patiënten ongemak kan veroorzaken tijdens de geslachtsgemeenschap.

Voorspelling

De prognose van vaginale kanker wordt voornamelijk bepaald door het verloop van de ziekte, het soort tumor, alsmede de leeftijd van de vrouw. De vijf-jaars overlevingskans van vaginaal carcinoom is ongeveer 40 procent. Dit betekent dat vaginaal carcinoom ook een lager genezingspercentage heeft dan baarmoederhalskanker.

Er zij echter op gewezen dat de genezingskansen sterk kunnen verschillen van vrouw tot vrouw en dat de prognose voor elke getroffen persoon afzonderlijk moet worden bepaald.

Danilo Glisic

Danilo Glisic



Logo

Uw persoonlijke medicatie-assistent

Medicijnen

Blader hier door onze uitgebreide database van A-Z medicijnen, met effecten, bijwerkingen en doseringen.

Stoffen

Alle actieve ingrediënten met hun werking, toepassing en bijwerkingen, evenals de medicijnen waarin ze zijn opgenomen.

Ziekten

Symptomen, oorzaken en behandeling van veelvoorkomende ziekten en verwondingen.

De weergegeven inhoud vervangt niet de originele bijsluiter van het medicijn, vooral niet met betrekking tot de dosering en werking van de afzonderlijke producten. We kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de nauwkeurigheid van de gegevens, omdat deze gedeeltelijk automatisch zijn omgezet. Raadpleeg altijd een arts voor diagnoses en andere gezondheidsvragen.

© medikamio