Ciclosporine

Ciclosporine is een immunosuppressivum en wordt vooral gebruikt na orgaantransplantaties om afstotingsreacties te voorkomen. Daartoe wordt in het begin met een hoge dosis begonnen, die in de loop van enkele maanden wordt verlaagd, waarna gedurende de rest van het leven van de patiënt een lage onderhoudsdosis moet worden genomen. Een andere mogelijke toepassing zijn auto-immuunziekten zoals psoriasis, glomerulonefritis of inflammatoire darmziekten zoals colitis ulcerosa. In geval van ontsteking van het bindvlies of het hoornvlies van het oog kan ciclosporine ook in de vorm van een crème worden aangebracht.

Farmacodynamica

Het immunosuppressivum bindt zich aan cyclophiline en het resulterende complex remt de activiteit van calcineurine. Dit regelt de afgifte van ontstekingsbevorderende cytokinen. Aldus remt ciclosporine de activiteit van T-cellen en de normaal daaruit voortvloeiende immuunrespons. Het volledige effect treedt pas op na drie maanden inname.

Farmacokinetica

De maximale plasmaspiegel wordt na ongeveer een uur bereikt. Het immunosuppressivum wordt gemetaboliseerd via het cytochroom P450-systeem, voornamelijk via CYP3A4. Het wordt voornamelijk via de gal uitgescheiden, met een halfwaardetijd van ongeveer 6 uur.

Drug interacties

De gelijktijdige inname van geneesmiddelen die het CYP3A4-enzym beïnvloeden, kan de werkzaamheid van ciclosporine wijzigen. Zo kunnen inductoren van CYP3A4, zoals rifampicine of dexamethason, de effectiviteit van de immunosuppressie verminderen, terwijl remmers zoals fluconazol of verapamil de afbraak kunnen verminderen en zo de bijwerkingen kunnen doen toenemen.

Bijwerkingen
Sehr häufig treten Kopfschmerzen, erhöhte Blutfette und Blutdruckwerte sowie Störungen der Nierenfunktion auf. Weitere häufige Nebenwirkungen sind Leberfunktionsstörungen, Elektrolytstörungen, Muskelkrämpfe und Magen-Darm-Beschwerden.

Veel van deze klachten kunnen meestal worden verlicht door de dosis te verlagen.

Toxicologische gegevens
Durch die Schwächung des Immunsystems besteht bei Einnahme von Ciclosporin eine erhöhte Infektgefahr. Bei Transplantationspatienten liegt zudem das Krebsrisiko 3- bis 5-mal höher als in der Normalbevölkerung.