Gebruik dit geneesmiddel altijd precies zoals beschreven in deze bijsluiter of zoals uw arts of apotheker u dat heeft verteld. Twijfelt u over het juiste gebruik? Neem dan contact op met uw arts of apotheker.
Dosering en wijze van gebruik
Ter voorkoming van stolling tijdens behandeling met een kunstnier:
(Hiervoor worden de ampullen (10.000 IE/ml) gebruikt.) Bij patiënten zonder verhoogd bloedingrisico:
Om te voorkomen dat het bloed in een kunstnier of in een apparaat voor hemofiltratie stolt, wordt een injectie van 30-40 eenheden per kilogram lichaamsgewicht gegeven, gevolgd door een infuus van 10- 15 eenheden per kilogram lichaamsgewicht per uur.
Als de procedure minder dan vier uur duurt, kan ook worden volstaan met het toedienen van 5.000 eenheden ineens.
Bij patiënten met verhoogd bloedingrisico:
Bij deze patiënten wordt een injectie van vijf tot tien eenheden per kilogram lichaamsgewicht gegeven, gevolgd door een infuus van vier tot vijf eenheden per kilogram lichaamsgewicht per uur.
FRAG 040 NL PIL 04Jul2013-c | 4 |
Ter voorkoming van stolsels na een operatie:
(Hiervoor worden de wegwerpspuiten (2.500 IE/0,2 ml en 5.000 IE/0,2 ml) gebruikt.) Bij algemene chirurgische operaties:
Een tot twee uur voor de operatie worden 2.500 eenheden onderhuids toegediend, vervolgens iedere dag 2.500 eenheden onderhuids, totdat u weer uit bed mag, normaal gedurende vijf tot zeven dagen, soms gedurende langere tijd.
Patiënten met gezwellen of andere stollingsverhogende risicofactoren kunnen het volgende schema gebruiken:
Bij operaties met verhoogd stollingsrisico:
De avond voorafgaande aan de operatie worden 5.000 eenheden onderhuids toegediend, vervolgens iedere avond 5.000 eenheden onderhuids, totdat u weer uit bed mag, normaal gedurende vijf tot zeven dagen, soms gedurende langere tijd.
Ook het volgende toedieningsschema is mogelijk: een tot twee uur voor de operatie 2.500 eenheden onderhuids en 12 uur na de operatie 2.500 eenheden onderhuids. Vervolgens iedere morgen 5.000 eenheden onderhuids.
Bij heupoperaties:
Uw dokter kan ertoe besluiten om u na de operatie gedurende vijf weken (of langer) met Fragmin te behandelen.
Fragmin kan volgens één van in onderstaande tabel weergegeven toedieningsschema’s worden toegediend.
Tijdstip van eerste | Dosis dalteparine die onderhuids wordt gegeven | |
10 tot 14 uur voor | 1-2 uur voor | 4-8 uur na de | Periode na de |
dosis dalteparine | de operatie | de operatie | operatie1 | operatie |
Start voor de operatie – | 5.000 IE | ... | 5.000 IE | Iedere dag 5.000 IE |
De avond voor de | | | | |
operatie2 | | | | |
Start voor de operatie – | ... | 2.500 IE | 2.500 IE3 | Iedere dag 5.000 IE |
Op de dag van de | | | | |
operatie | | | | |
Start na de operatie | ... | ... | 2.500 IE3 | Iedere dag 5.000 IE |
- Of later, als uw arts daartoe besluit.
- Er moet ongeveer 24 uur zitten tussen de toedieningen.
- Er moet minimaal 6 uur zitten tussen deze dosis en de dosis die wordt gegeven op de eerste dag van de periode na de operatie.
Uw arts zal bij de keuze van het toedieningsschema een afweging maken tussen het risico van vorming van bloedstolsels en het risico van het optreden van bloedingen. Het starten met Fragmin voor de operatie kan het risico van vorming van bloedstolsels verlagen ten opzichte van het starten na de operatie. Maar het kan ook het risico van bloedingen doen toenemen.
Ter voorkoming van stolsels in de aderen van patiënten die door een plotselinge aandoening het bed moeten houden (immobiel zijn):
(Hiervoor wordt de wegwerpspuit 5.000 IE/0,2 ml gebruikt.)
Onderhuids 5000 eenheden toedienen. Eenmaal per dag gedurende 12 tot 14 dagen of langer tot de patiënt weer uit bed mag of kan (mobiel is).
Ter behandeling van stolsels in de aderen, waaronder de longslagader:
(Hiervoor worden de ampullen (10.000 IE/ml) of de wegwerpspuiten gebruikt.) Bij toediening eenmaal daags:
Onderhuids 200 eenheden per kg lichaamsgewicht eenmaal daags, maximaal 18.000 eenheden per keer.
Bij toediening twee maal daags:
Onderhuids 100 eenheden per kg lichaamsgewicht tweemaal daags bij patiënten met een verhoogd bloedingrisico. Wanneer u een toegenomen risico heeft op bloedingen of bloedstolselvorming, kan uw arts, als hij of zij dat nodig vindt, uw behandeling nauwlettend volgen (zie rubriek 2).
FRAG 040 NL PIL 04Jul2013-c | 5 |
Gelijktijdig gebruik van andere antistollingsmiddelen is mogelijk. De behandeling wordt voortgezet totdat stollingsfactoren in het bloed de gewenste waarde hebben bereikt; dit is meestal binnen vijf dagen.
Ter behandeling van nieuwe of plotseling verergerde pijn op de borst
(Hiervoor kunnen de ampullen (10.000 IE/ml) of de wegwerpspuiten met 5.000 en 7.500 eenheden worden gebruikt.)
Toediening: onderhuids, tweemaal daags, 120 eenheden per kg lichaamsgewicht. Maximaal 10.000 eenheden per 12 uur. Naast toediening van Fragmin dient u ook acetylsalicylzuur (160 mg op de eerste dag, gevolgd door 80 mg/dag) in te nemen, behalve als u om bepaalde redenen geen acetylsalicylzuur mag gebruiken.
De behandeling wordt minimaal zes dagen voortgezet. Wanneer de arts dit nodig acht, kan de behandeling ook langer worden voortgezet met de volgende vaste dosering:
vrouwen lichter dan 80 kg en mannen lichter dan 70 kg: tweemaal daags onderhuids 5.000 eenheden;
vrouwen zwaarder dan 80 kg en mannen zwaarder dan 70 kg: tweemaal daags onderhuids 7.500 eenheden.
Bij kankerpatiënten met vaste tumoren: ter behandeling en ter voorkoming van stolsels die een afsluiting van een bloedvat veroorzaken:
Maand 1
Gedurende de eerste 30 dagen van de behandeling eenmaal daags onderhuids 200 IE per kg lichaamsgewicht, maximaal 18.000 IE per dag.
Maanden 2 – 6
Fragmin wordt eenmaal daags onderhuids toegediend in een dosering van ongeveer
150 IE per kg lichaamsgewicht met één van de wegwerpspuiten uit de onderstaande tabel:
lichaamsgewicht (kg) | Dalteparine dosis (IE) |
56 | 7.500 |
57 tot 68 | 10.000 |
69 tot 82 | 12.500 |
83 tot 98 | 15.000 |
99 | 18.000 |
Het gebruik van Fragmin bij deze indicatie is slechts gedurende 6 maanden onderzocht.
Na 6 maanden zal de dosering worden gebaseerd op het medisch oordeel van de behandelend arts en de actuele behandelrichtlijnen.
Aanpassing van de dosis bij een door chemotherapie veroorzaakt tekort aan bloedplaatjes
Als ten gevolge van chemotherapie het aantal bloedplaatjes is gedaald tot onder de 50.000 per mm³ wordt de toediening van Fragmin onderbroken totdat dit aantal weer een waarde boven de
50.000 per mm³ heeft bereikt.
Als het aantal bloedplaatjes een waarde heeft tussen de 50.000 en 100.000 per mm³ dan wordt afhankelijk van het lichaamsgewicht de dosering met 17 tot 33 % verlaagd ten opzichte van de gebruikelijke dosis (zie ook tabel 1).
Wanneer het aantal bloedplaatjes gelijk is aan of groter dan 100.000 per mm³ wordt de gebruikelijke dosis Fragmin weer toegediend.
FRAG 040 NL PIL 04Jul2013-c | 6 |
Tabel 1. Dosisverlaging van Dalteparine bij bloedplaatjestekort: 50.000-100.000/mm3
Lichaamsgewicht (kg) | Gebruikelijke dosis | Verlaagde dosis | Gemiddelde |
| Dalteparine (IE) | Dalteparine (IE) | dosisverlaging (%) |
56 | 7.500 | 5.000 | 33 |
57 tot 68 | 10.000 | 7.500 | 25 |
69 tot 82 | 12.500 | 10.000 | 20 |
83 tot 98 | 15.000 | 12.500 | 17 |
99 | 18.000 | 15.000 | 17 |
Afkortingen: IE = Internationale Eenheid
Dosering bij een gestoorde nierfunctie
Als u een licht tot matig gestoorde nierfunctie heeft is een dosisaanpasssing niet noodzakelijk. Als u een ernstig gestoorde nierfunctie heeft wordt het gebruik van Fragmin voor bepaalde toepassingen niet aanbevolen. Wanneer het gebruik van Fragmin toch noodzakelijk is, dan zal uw arts uw bloed controleren.
Gebruik bij kinderen en jongeren tot 18 jaar.
De dosis zal gebaseerd zijn op zowel de leeftijd als het gewicht van het kind. Jongere kinderen kunnen wat meer Fragmin per kg nodig hebben dan volwassenen. Uw arts zal de juiste dosering voor u bepalen. Het medische personeel kan wat bloed afnemen tijdens uw behandeling om te effecten van Fragmin te controleren.
Wijze van toediening van de onderhuidse injectie
N.B. De wegwerpspuiten hebben een dunne, kwetsbare naald. Om te voorkomen dat deze beschadigt dient de wegwerpspuit voorzichtig uit de verpakking verwijderd te worden door eerst de papieren achterzijde van de verpakking volledig te verwijderen. Daarna kan de spuit gemakkelijk uit de verpakking gehaald worden.
Fragmin dient onderhuids te worden geïnjecteerd aan de voor- of zijkant van de buik of in het bovenbeen. Hierbij moet de omgeving van een wond of litteken worden vermeden.
Verwijder het rubberen naaldafdekdopje van de injectiespuit. Neem een flinke huidplooi tussen duim en wijsvinger. De aanwezige luchtbel in de injectiespuit niet verwijderen; deze zorgt ervoor dat alle vloeistof wordt geïnjecteerd.
FRAG 040 NL PIL 04Jul2013-c | 7 |
Breng de naald loodrecht en in zijn geheel in de huidplooi.
De vloeistof dient langzaam te worden toegediend door het neerdrukken van de zuiger. Trek de naald voorzichtig terug uit de huid en laat daarna pas de huidplooi los. Als er op de injectieplaats een kleine bloeding optreedt, is het raadzaam om enige minuten met uw vingers op deze plek te drukken. Het gebruikte spuitje moet worden opgeborgen in een afsluitbare pot en kan zo worden ingeleverd bij uw apotheek.
Gebruik van de wegwerpspuit met Needle-Trap systeem
Het Needle-Trap systeem bestaat uit een kunststof naaldafschermer en een stevige bevestiging aan het etiket van de wegwerpspuit. De Needle-Trap is speciaal ontworpen om prik-accidenten na toediening van injecties te helpen voorkomen. Door de Needle-Trap te “activeren” kan de gebruiker de injectienaald na het toedienen van de injectie “prik-onschadelijk” maken. De Needle-Trap is parallel aan de naaldafdekdop bevestigd aan de wegwerpspuit, en steekt daar iets boven uit.
Pak de top van de kunststof naaldafschermer en buig deze naar opzij, weg van de naaldafdekdop.
Verwijder de afdekdop van de naald.
Dien de injectie als gebruikelijk toe.
Trek de naald voorzichtig uit de huid terug. Activeer de Needle-Trap nu door met één hand en in één beweging de naaldafschermer tegen een harde, stabiele ondergrond te duwen en de spuit omhoog te bewegen en de naald in de naaldafschermer te duwen en vast te klikken (een duidelijk “klik”geluid is hoorbaar). Duw daarna door tot de spuit een hoek van tenminste 45 graden maakt met het oppervlak teneinde de naald permament onbruikbaar te maken.
FRAG 040 NL PIL 04Jul2013-c | 8 |
Berg het gebruikte spuitje op in een afsluitbare pot en lever die in bij uw apotheek.
Heeft u te veel van dit middel gebruikt?
Neem direct contact op met uw arts. Als er te veel Fragmin is gegeven kan men protamine toedienen. Omdat protamine zelf eveneens een remmend effect heeft op de stolling, mag het uitsluitend in noodgevallen gebruikt worden. Dit heft het effect echter maar gedeeltelijk op.
Eén mg protamine remt circa 100 eenheden dalteparine.
Bent u vergeten dit middel te gebruiken?
Neem geen dubbele dosis in om een vergeten dosis in te halen.
Als u stopt met het gebruik van dit middel
Het is belangrijk dat u doorgaat met het injecteren van Fragmin totdat uw arts zegt dat u ermee kunt stoppen. Als u stopt met Fragmin voordat uw arts u dat gezegd heeft, kan de onderliggende conditie waarvoor u Fragmin kreeg verergeren of er kan een nieuw/terugkerend bloedstolsel ontstaan.
Heeft u nog andere vragen over het gebruik van dit geneesmiddel? Neem dan contact op met uw arts of apotheker.