Clindamycine

Clindamycine is een antibioticum dat wordt gebruikt om een aantal bacteriële infecties te behandelen, waaronder bot- of gewrichtsinfecties, bekkenontstekingsziekte, streptokokken, longontsteking, middenoorontsteking en endocarditis. Het kan ook worden gebruikt voor de behandeling van acne en sommige gevallen van meticillineresistente Staphylococcus aureus (MRSA). In combinatie met kinine kan het worden gebruikt tegen malaria. Het is verkrijgbaar via de mond, door injectie in een ader, en als crème om op de huid of vagina aan te brengen.

Farmacodynamica

Clindamycine heeft vooral een bacteriostatische werking. In hogere concentraties kan het echter ook een bacteriedodend effect hebben. Het is een remmer van de bacteriële eiwitsynthese door remming van de ribosomale translocatie, vergelijkbaar met de groep van macrolide antibiotica. Het doet dit door zich te binden aan het 50S rRNA van de grote bacteriële ribosomale subeenheid. De binding is omkeerbaar.

Farmacokinetica

De orale biologische beschikbaarheid is met ongeveer 90% zeer hoog, en maximale serumconcentraties (Cmax) worden na ongeveer 0,75 uur bereikt (Tmax). De eiwitbinding van clindamycine is concentratie-afhankelijk en varieert tussen 60-94 %. Clindamycine is onderhevig aan levermetabolisme dat voornamelijk door CYP3A4 en in mindere mate door CYP3A5 wordt gemedieerd. Clindamycine en zijn metabolieten worden grotendeels door de nieren uitgescheiden. De halfwaardetijd is 12-17 uur.

Interacties

Clindamycine kan de werking van neuromusculaire blokkerende geneesmiddelen zoals succinylcholine en vecuronium verlengen. Vanwege de gelijkenis met het werkingsmechanisme van macroliden en chlooramfenicol mogen deze niet gelijktijdig worden toegediend, omdat dit tot antagonisme en mogelijke kruisresistentie leidt. Bovendien moet bij gebruik van meer dan één geneesmiddel worden nagegaan of een van de geneesmiddelen ook een wisselwerking heeft met de enzymen CYP3A4 en CYP3A5. Dit kan de effecten versterken (meer bijwerkingen) of verzwakken.

Bijwerkingen

Veel voorkomende bijwerkingen zijn misselijkheid, diarree, huiduitslag en pijn op de injectieplaats. Het verhoogt het risico op colitis Clostridium difficile in het ziekenhuis met een factor vier en wordt daarom alleen aanbevolen als andere antibiotica niet geschikt zijn. Alternatieve antibiotica kunnen daarom worden aanbevolen.

In zeldzame gevallen - minder dan 0,1% van de patiënten - is behandeling met clindamycine in verband gebracht met anafylaxie, bloeddyscrasieën, polyartritis, geelzucht, verhoogde leverenzymspiegels, nierdisfunctie, hartstilstand en/of hepatotoxiciteit.

Gebruik tijdens de zwangerschap is mogelijk en wordt veilig geacht.

Toxicologische gegevens

LD50 (rat, oraal): 1832 mg-kg-1