Hydroxocobalamine

ATC-codeB03BA03, V03AB33
CAS-nummer13422-51-0
PUB-nummer70689311
Drugbank IDDB00200
Empirische formuleC62H89CoN13O15P
Molaire massa (g·mol−1)1346,3551
Aggregatietoestandsolide
Smeltpunt (°C)200
PKS-waarde1,82

Basis

Hydroxocobalamine of ook wel vitamine B12a is een synthetisch geproduceerde (in het laboratorium) werkzame stof van vitamine B12. Het is verwant aan cyanocobalamine, oftewel vitamine B12, maar heeft een hogere eiwitbinding en dus een betere depotwerking. Depots hebben het voordeel dat ze worden opgeslagen in het lichaam (depot) en herhaaldelijk kleine hoeveelheden van de werkzame stof afgeven aan de bloedbaan zonder verdere toediening (applicatie).

Hydroxocobalamine behoort tot de groep van cobalaminen, die hun naam danken aan het kobaltatoom in hun moleculaire structuur. Hydroxocobalamine heeft een dieprode kleur, is kristallijn (kristalvormend) en heeft wateraantrekkende (hygroscopische) eigenschappen. Net als de andere vitamines van de B-groep is hydroxocobalamine oplosbaar in water en bevat het kobalt als centraal atoom. Het wordt gebruikt om vitamine B12-tekort te behandelen en als tegengif bij waterstofcyanidevergiftiging.

Hydroxocobalamine Skelettformel von Hydroxocobalamin. Vitamin B12 chemisches Molekül (grebeshkovmaxim/iStock)

Elke cobalamine bestaat uit een kobaltatoom, 5 stikstofatomen en een uitwisselbaar atoom, waaraan de cobalamine zijn naam ontleent. In het geval van cyanocobalamine is het een cyanogroep (R-CN), in het geval van hydroxocobalamine een hydroxigroep (R-OH). In het geval van vergiftiging door blauwzuur, ook wel waterstofcyanide (H-CN) of cyanide genoemd, wordt de cyanogroep (CN) van het blauwzuur gebonden aan de cobalamine en tegelijkertijd wordt de hydroxigroep (OH) van de hydroxocobalamine afgesplitst. Het resultaat is de onschadelijke cyanocobalamine (vitamine B12). De hydroxylgroep (OH) van de hydroxocobalamine die wordt afgesplitst vormt het onschadelijke H2O, d.w.z. water, met de overgebleven waterstof (H) van het waterstofcyanide.

Effect

Hydroxocobalamine is een prodrug, d.w.z. een werkzame stof die aanwezig is in een inactieve vorm en pas na transformatie in het lichaam wordt omgezet in de actieve vorm. Het wordt in het lichaam omgezet in methyl-cobalamine en 5-deoxyadenosylcobalamine. Beide zijn actieve vormen van vitamine B12 en kunnen in deze vorm worden opgeslagen in het lichaam.

Hydroxocobalamine wordt opgenomen (geabsorbeerd) in het maagdarmkanaal, met name in het onderste deel van het ileum (gedeelte van de dunne darm). Het wordt opgeslagen in de lever en uitgescheiden in de urine.

Vitamine B12 is een centrale bouwsteen in het metabolisme. Het is nodig voor bloedvorming (hematopoëse), celdeling, myelinevorming (een isolatielaag van de zenuwcellen in de hersenen) en nucleïnezuursynthese (synthese van de componenten van menselijk DNA).

Hydroxocobalamine wordt gebruikt bij een tekort aan vitamine B12, slechte prestaties, vermoeidheid en concentratieproblemen. Het wordt gebruikt als zalf om psoriasis te behandelen, als voedingssupplement en als tegengif voor waterstofcyanidevergiftiging. Hydroxocobalamine komt voor in vlees, vis, eieren en melk.

Bij waterstofcyanidevergiftiging wordt de waterstofcyanide gebonden aan de hydroxocobalamine en vervolgens uitgescheiden via de nieren. Waterstofcyanidevergiftiging komt vooral voor bij rookvergiftiging, vooral bij branden binnenshuis.

Hydroxocobalamine is verantwoordelijk voor de vorming van methionine in het lichaam. Methionine wordt gebruikt voor de productie (synthese) van de DNA en RNA bouwstenen adenine, guanine en thymidine. Als hydroxocobalamine ontbreekt, is er een tekort aan deze bouwstenen en dus een verstoorde celdelingsactiviteit in het beenmerg. Dit leidt tot het ontbreken van verschillende bloedcellen, waarvan het ontbreken van rode bloedcellen (erytrocyten) het meest opvallend is.

Dosering

Neem hydroxocobalamine altijd precies in zoals beschreven in de bijsluiter of zoals geadviseerd door uw arts.

De aanbevolen dagelijkse behoefte voor volwassenen is 3 mcg per dag.

De gebruikelijke dosis voor de behandeling van blauwzuurvergiftiging is 5 g i.v. (d.w.z. toediening via de ader) bij volwassenen binnen 25-30 minuten.

Voor blauwzuurvergiftiging bij kinderen wordt 70 mg/kg lichaamsgewicht aanbevolen.

Bijwerkingen

De volgende bijwerkingen kunnen optreden:

OrgaansysteemBijwerkingen
Maagdarmkanaal

Moeite met slikken, misselijkheid, braken, diarree en maagpijn.

AdemhalingsstelselDyspneu, ongemak op de borst, droge keel, benauwdheid en pleurale effusie.
Bloedbeeld

Verhoogde productie van rode bloedcellen (polycytaemie); tekort aan ijzer, foliumzuur en kalium.

Allergische reacties

Zwelling van de ogen en tong, zwelling van de slijmvliezen in de neus en keel, gezwollen huid en ontsteking op de plaats van toepassing (d.w.z. waar het geneesmiddel werd toegediend).

Andere aangetaste organenHoofdpijn, duizeligheid, geheugenproblemen, rode verkleuring van de huid en urine (beide omkeerbaar).

Interacties

Er kunnen wisselwerkingen optreden als de volgende geneesmiddelen tegelijkertijd worden ingenomen:

  • Geneesmiddelen voor de behandeling van diabetes (antidiabetica) van het biguanidetype bijv. metformine kunnen de absorptie van hydroxocobalamine beïnvloeden.
  • p-Aminosalicylzuur kan de opname van hydroxocobalamine beïnvloeden.
  • Alcoholmisbruik kan het niveau van hydroxocobalamine verlagen.

In het algemeen mag hydroxocobalamine niet gelijktijdig met andere geneesmiddelen worden ingenomen, omdat andere middelen de opname van hydroxocobalamine in het lichaam kunnen remmen.

Contra-indicaties

Hydroxocobalamine mag niet worden ingenomen in de volgende gevallen:

  • in geval van allergie voor hydroxocobalamine
  • in het geval van Leber's optische atrofie

Leeftijdsbeperking

Hydroxocobalamine kan worden toegediend vanaf de leeftijd van 1 jaar.

Zwangerschap & borstvoeding

Hydroxocobalamine kan zowel tijdens de zwangerschap als tijdens het geven van borstvoeding worden ingenomen . Er zijn geen mutagene of vruchtbaarheidsschadelijke effecten bekend. Hydroxocobalamine gaat over in de moedermelk.

Geschiedenis van het actieve ingrediënt

Vitamine B12 werd voor het eerst beschreven in 1926. Dorothy Crowfoot Hodgkin verduidelijkte kort daarna de chemische structuur, waarvoor ze in 1964 de Nobelprijs voor Scheikunde ontving. De eerste totale synthese werd uitgevoerd door Albert Eschenmoser en Robert B. Woodward. Vitamine B12 is een zeer grote molecule en wordt nog steeds beschouwd als een van de grootste die ooit volledig gesynthetiseerd is.

Thomas Hofko

Thomas Hofko

Mag. pharm. Stefanie Lehenauer

Mag. pharm. Stefanie Lehenauer



Logo

Uw persoonlijke medicatie-assistent

Medicijnen

Blader hier door onze uitgebreide database van A-Z medicijnen, met effecten, bijwerkingen en doseringen.

Stoffen

Alle actieve ingrediënten met hun werking, toepassing en bijwerkingen, evenals de medicijnen waarin ze zijn opgenomen.

Ziekten

Symptomen, oorzaken en behandeling van veelvoorkomende ziekten en verwondingen.

De weergegeven inhoud vervangt niet de originele bijsluiter van het medicijn, vooral niet met betrekking tot de dosering en werking van de afzonderlijke producten. We kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de nauwkeurigheid van de gegevens, omdat deze gedeeltelijk automatisch zijn omgezet. Raadpleeg altijd een arts voor diagnoses en andere gezondheidsvragen.

© medikamio