Carbamazepine retard 400 mg Teva, tabletten met gereguleerde afgifte

Carbamazepine, het werkzame bestanddeel van dit middel, kan op verschillende manieren invloed hebben op het lichaam. Het is een middel tegen convulsies (het voorkomt toevallen), maar het kan ook sommige soorten pijn verminderen en stemmingswisselingen onder controle brengen.

Dit geneesmiddel wordt gebruikt voor de behandeling van:

• bepaalde vormen van epilepsie.

U mag dit middel alleen gebruiken na een volledig medisch onderzoek.

Wanneer mag u dit middel niet gebruiken?

• U bent allergisch (overgevoelig) voor carbamazepine of voor een van de groep verwante geneesmiddelen die tricyclische antidepressiva worden genoemd (zoals amitriptyline of imipramine), of voor één van de stoffen die in dit geneesmiddel zitten. Deze stoffen kunt u vinden onder rubriek 6.
• U heeft een ernstige hartaandoening.

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

• U heeft in het verleden een ernstige bloedziekte gehad.
• U heeft een stoornis van de productie van porfyrine, een pigment dat belangrijk is voor de leverfunctie en bloedvorming (ook 'hepatische porfyrie' genoemd).
• U gebruikt ook geneesmiddelen die tot een speciale groep antidepressiva behoren, nl. monoamineoxidaseremmers (MAOI's).

Als dit op u van toepassing is, vertel dit dan aan uw arts voordat u dit middel gaat gebruiken.

Als u denkt dat u allergisch zou kunnen zijn, vraag dan uw arts om advies.

Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit middel?

Neem contact op met uw arts of apotheker voordat u dit middel gebruikt.

• Als u een bloedziekte heeft (inclusief bloedziektes die door andere geneesmiddelen worden veroorzaakt).
• Als u ooit een ongewone gevoeligheid voor oxcarbazepine of andere geneesmiddelen heeft gehad (huiduitslag of andere symptomen van een allergie). Het is belangrijk op te merken dat, als u allergisch bent voor carbamazepine, er een kans van ongeveer 1 op 4 (25%) bestaat dat u ook allergisch bent voor oxcarbazepine.
• Als u in het verleden een ernstige hart-, lever- of nierziekte heeft gehad.
• Als u een verhoogde druk in het oog heeft (glaucoom).
• Als uw arts u heeft verteld dat u lijdt aan een psychische stoornis die psychose wordt genoemd, en die gepaard kan gaan met verwardheid of opwinding.
• Als u een vrouw bent die hormonale anticonceptiva gebruikt (middelen voor geboortebeperking). Dit middel kan de anticonceptie ineffectief maken. Daarom dient u een andere of extra niet-hormonale anticonceptiemethode toe te passen zolang u dit middel gebruikt. Hierdoor wordt een ongewenste zwangerschap voorkomen.

Licht onmiddellijk uw arts in als u onregelmatige menstruaties of doorbraakbloedingen krijgt. Als u nog vragen heeft over het gebruik van dit geneesmiddel, vraag dan uw arts of ander medisch personeel.

Als een van de volgende verschijnselen op u van toepassing is moet u onmiddellijk uw arts inlichten.

• Als er een allergische reactie optreedt, zoals koorts met gezwollen lymfeknopen, huiduitslag of blaren op de huid, licht dan onmiddellijk uw arts in of ga naar de eerste-hulpafdeling van het dichtstbijzijnde ziekenhuis (zie Mogelijke bijwerkingen).
• Als u een ernstige allergische reactie krijgt zoals huiduitslag, rode huid, blaren op de lippen, ogen of mond, schilferende huid, die gepaard gaat met koorts, licht dan onmiddellijk uw arts in of ga naar de eerste-hulpafdeling van het dichtstbijzijnde ziekenhuis (zie Mogelijke bijwerkingen). Deze reacties kunnen vaker voorkomen bij patiënten in sommige Aziatische landen (zoals Taiwan, Maleisië en de Filippijnen) en bij patiënten van Chinese afkomst.
• Als u een toegenomen aantal toevallen krijgt, licht dan onmiddellijk uw arts in.

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

• Als u symptomen waarneemt die op hepatitis kunnen wijzen, zoals geelzucht (geel worden van de huid en ogen), licht dan onmiddellijk uw arts in.
• Als u ooit over zelfmoord of zelfbeschadiging heeft gedacht. Een klein aantal mensen die met anti-epileptica zoals carbamazepine worden behandeld hebben zulke gedachten of gedrag gehad.

Stop niet met het gebruik van dit middel zonder eerst met uw arts te overleggen. Om een plotselinge verergering van de toevallen te voorkomen mag u niet abrupt met dit geneesmiddel stoppen.

Gebruikt u nog andere geneesmiddelen?

Gebruikt u naast dit middel nog andere geneesmiddelen, of heeft u dat kort geleden gedaan, of bestaat de mogelijkheid dat u in de nabije toekomst andere geneesmiddelen gaat gebruiken? Vertel dat dan uw arts of apotheker. Vergeet ook niet de middelen die niet door een arts zijn voorgeschreven.

Dit is heel belangrijk, aangezien veel andere geneesmiddelen met dit middel een wisselwerking kunnen hebben.

Het kan nodig zijn de dosering te veranderen, en soms moet u met een van de geneesmiddelen stoppen.

Licht uw arts of apotheker in als u een van de onderstaande geneesmiddelen gebruikt:

• Lithium, fluoxetine, fluvoxamine, nefazodon, paroxetine, trazodon, viloxazine, bupropion (hulp bij het stoppen met roken), citalopram, mianserine, sertraline, tricyclische antidepressiva (bijvoorbeeld imipramine, desipramine, amitriptyline, nortriptyline, clomipramine), monoamineoxidaseremmers (MAOI's) (middelen gebruikt bij de behandeling van een neerslachtigheid (depressie).
• Alprazolam, midazolam (gebruikt bij de behandeling van angst)
• Corticosteroïden, bijvoorbeeld prednisolon, dexamethason (gebruikt bij de behandeling van ontstekingen zoals astma, darmontsteking, spier- en gewrichtspijn)
• Middelen gebruikt bij de behandeling van bloedstolsels (anticoagulantia) zoals warfarine, fenprocoumon, dicumarol en acenocoumarol
• Antibiotica zoals. erythromycine, troleandomycine, josamycine, claritromycine, ciprofloxacine, doxycycline (middelen gebruikt bij de behandeling van bacteriële infecties)
• Clozapine, haloperidol, broomperidol, olanzapine, quetiapine, risperidon, ziprasidon, aripiprazol, paliperidon, thioridazine, loxapine (antipsychotica, middelen gebruikt bij de behandeling van psychische stoornis)
• Pijnstillers die één van de volgende bestanddelen bevatten: dextropropoxyfeen, ibuprofen, buprenorfine, methadon, paracetamol, fenazon (antipyrine) of tramadol
• Stiripentol, vigabatrine, felbamaat, methsuximide, oscarbazepine, fenobarbiton, fensuximide, fenytoïne, fosfenytoïne, primidon, clobazam, clonazepam, ethosuximide, lamotrigine, tiagabine, topiramaat, valproïnezuur, valnoctamide en valpromide, zonisamine, mefenytoïne, progabide, levetiracetam (middelen gebruikt bij epilepsie)

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

• Schimmeldodende middelen zoals itraconazol, ketoconazol, fluconazol, voriconazol (middelen gebruikt bij de behandeling van schimmelinfecties)
• Verapamil, diltiazem, felodipine of digoxine (middelen gebruikt bij de behandeling van hoge bloeddruk of hartproblemen)
• Plaspillen (diuretica) zoals furosemide of hydrochloorthiazide
• Cimetidine of omeprazol (middelen gebruikt bij de behandeling van maagzweren)
• Isotretinoïne (middel gebruikt bij de behandeling van acne)
• Metoclopramide (middel gebruikt bij misselijkheid)
• Acetazolamide (middel gebruikt bij de behandeling van glaucoom – verhoogde druk in het oog)
• Danazol (middel gebruikt bij de behandeling van endometriose)
• Theofylline of aminofylline (middelen gebruikt bij de behandeling van astma)
• Ciclosporine (dat het immuunsysteem onderdrukt en wordt gebruikt na transplantaties, maar soms ook bij de behandeling van artritis of psoriasis)
• Everolimus, tacrolimus, sirolimus (onderdrukken het immuunsysteem)
• Kruidengeneesmiddelen die Sint-Janskruid (Hypericum perforatum) bevatten.
• Indinavir, saquinavir, ritonavir (middelen gebruikt bij de behandeling van HIV)
• Alle andere middelen waar uw arts niet van op de hoogte is, inclusief vitamine-B- supplementen (nicotinamide)
• Antihistamines zoals loratadine, terfenadine (middelen gebruikt bij de behandeling van allergieën zoals hooikoorts, jeuk enz.)
• Spierverslappers zoals oxybutynine, dantroleen, pancuronium
• Ticlodipine (remt de klontering van bloedplaatjes)
• Geneesmiddelen voor de behandeling van tumoren (antineoplastische middelen) zoals cisplatine, doxorubicine, imatinib, cyclofosfamide, lapatinib, temsirolimus
• Rifampicine, isoniazide (middelen gebruikt bij de behandeling van tuberculose)
• Aprepitant (ter voorkoming van braken)
• Middelen gebruikt bij de behandeling van worminfecties zoals praziquantel en albendazol (anthelmintica )
• Levothyroxine (voor de behandeling van een tekort aan schildklierhormonen)
• Tadalafil (voor de behandeling van een erectiestoornis)
• Hormoonvervangende behandeling (HRT) Carbamazepine kan de HRT minder werkzaam maken.

Bij vrouwen die naast dit middel ook hormonale anticonceptie toepassen kan de menstruatie onregelmatig worden. Het hormonale anticonceptiemiddel kan minder werkzaam worden, en u dient te overwegen om andere anticonceptiemethoden toe te passen.

Drink geen grapefruitsap tijdens het gebruik van dit middel, aangezien het invloed kan hebben op de hoeveelheid geneesmiddel die in uw lichaam wordt opgenomen.

Waarop moet u letten met eten en drinken?

Gebruik geen alcohol zolang u dit middel gebruikt.

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

Drink geen grapefruitsap en eet geen grapefruit, aangezien het effect van dit middel hierdoor versterkt kan worden. Andere sappen, zoals sinaasappelsap of appelsap, hebben dit effect niet.

Gebruik bij kinderen en ouderen

Dit middel kan veilig door kinderen en ouderen worden gebruikt als men zich aan de instructies van de arts houdt. Zonodig krijgt u speciale informatie, zoals over een zorgvuldige dosering en zorgvuldige controle (zie ook rubriek 3 Hoe gebruikt u dit middel? en rubriek 4 Mogelijke bijwerkingen).

Zwangerschap en borstvoeding

Bent u zwanger, denkt u zwanger te zijn, wilt u zwanger worden of geeft u borstvoeding? Neem dan contact op met uw arts of apotheker voordat u dit geneesmiddel gebruikt.

Zwangerschap

Carbamazepine (het werkzame bestanddeel van dit middel, mag alleen tijdens de zwangerschap worden gebruikt nadat uw arts een zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen heeft gemaakt. Het is belangrijk de epileptische aanvallen tijdens de zwangerschap onder controle te houden. Er is echter een mogelijk risico voor de baby als u anti-epileptica (tegen toevallen) gebruikt tijdens de zwangerschap. Uw arts zal het mogelijke risico van het gebruik van dit middel tijdens de zwangerschap met u bespreken.

Stop niet met het gebruik van dit middel zonder eerst met uw arts te overleggen.

Borstvoeding

Vertel het uw arts als u borstvoeding geeft. Het werkzame bestanddeel in dit middel gaat over in de moedermelk. U mag borstvoeding geven zolang uw arts het ermee eens is en uw kind nauwkeurig wordt gecontroleerd op bijwerkingen. Als er bijwerkingen ontstaan, bijvoorbeeld als de baby erg slaperig wordt, moet u echter met de borstvoeding stoppen en uw arts raadplegen.

Rijvaardigheid en het gebruik van machines

Dit middel kan slaperigheid, duizeligheid of wazig zien veroorzaken, vooral aan het begin van de behandeling of na een dosisverhoging. Wees daarom voorzichtig bij het besturen van een voertuig of het bedienen van machines, of bij andere activiteiten waarbij oplettendheid is vereist.

Dit middel bevat macrogolglycerolhydroxystearaat, dat maagklachten en diarree kan veroorzaken.

Gebruik dit middel altijd precies zoals uw arts of apotheker u dat heeft verteld. Twijfelt u over het juiste gebruik? Neem dan contact op met uw arts of apotheker.

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

Uw arts zal meestal beginnen met een betrekkelijk lage dosis, die daarna verhoogd kan worden tot een dosering die geschikt voor u is. De benodigde dosering varieert tussen patiënten.

U kunt de tabletten tijdens, na of tussen de maaltijden innemen. Slik de tablet door met vloeistof.

Zonodig kunt u de tabletten op de breukstreep in tweeën breken.

Hoeveel moet u gebruiken?

Epilepsie
	Aanvangsdosering	Onderhoudsdosering
Volwassenen	100-200 mg een- of tweemaal	400-600 mg 's morgens en 's
	daags	avonds
Kinderen van 6-10	100 mg eenmaal daags	100-200 mg 's morgens en
jaar		100-400 mg 's avonds
Kinderen van 10-15	100 mg eenmaal daags	200-400 mg 's morgens en
jaar		400-600 mg 's avonds

Heeft u te veel van dit middel ingenomen?

Als u per ongeluk te veel tabletten heeft ingenomen, raadpleeg dan onmiddellijk uw arts. Het kan zijn dat u dringend medische hulp nodig heeft.

Als u moeite met ademen krijgt, of een snelle en onregelmatige hartslag, bewustzijnsverlies, flauwvallen, trillen, misselijkheid en/of braken, kan het zijn dat de dosering te hoog is. Stop meteen met het medicijn en licht onmiddellijk uw arts in.

Bent u vergeten dit middel in te nemen?

Als u een dosis vergeten bent, neem deze dan zo snel mogelijk alsnog in. Als het echter bijna tijd is voor de volgende dosis, sla dan de gemiste dosis over en ga door met het gebruikelijke doseringsschema. Neem geen dubbele dosis om een vergeten dosis in te halen.

Als u stopt met het gebruik van dit middel

Stop niet met het gebruik van dit middel zonder eerst met uw arts te overleggen. Uw arts vertelt u of en wanneer u met dit middel kunt stoppen (zie Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit middel?

Waarop moet u nog meer letten bij het gebruik van dit middel?

Het is heel belangrijk dat uw arts het verloop van de ziekte regelmatig controleert. Hij of zij kan op gezette tijden een bloedonderzoek laten doen, vooral wanneer u dit middel voor het eerst gaat gebruiken. Dit is heel gebruikelijk en niets om u zorgen om te maken.

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

Voordat u een operatie moet ondergaan, inclusief van het gebit of een spoedbehandeling, vertel dan de dienstdoende arts dat u dit middel gebruikt.

Heeft u nog andere vragen over het gebruik van dit geneesmiddel? Neem dan contact op met uw arts of apotheker.

Zoals elk geneesmiddel kan ook dit geneesmiddel bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. Deze bijwerkingen zijn doorgaans licht van aard en treden vaker op aan het begin van de behandeling; meestal verdwijnen ze na enkele dagen behandelen.

Sommige bijwerkingen kunnen ernstig zijn

Stop met het gebruik van dit middel en licht onmiddellijk uw arts in als u het volgende opmerkt:

• Ernstige huidreacties zoals huiduitslag, rode huid, blaren op de lippen, oogleden of mond, vervelling van de huid die gepaard gaat met koorts. Deze reacties kunnen vaker voorkomen bij patiënten van Chinese of Thaise afkomst.
• Mondzweren of onverklaarde blauwe plekken of bloedingen
• Zere keel of hoge temperatuur, of beide
• Geel worden van de huid of het oogwit
• Gezwollen enkels, voeten of onderbenen
• Tekenen van een nerveuze aandoening of verwardheid
• Pijn in gewrichten en spieren, huiduitslag op de brug van de neus en wangen, en problemen met ademhalen (dit kunnen tekenen zijn van een zeldzame reactie die lupus erythematosus wordt genoemd)
• Koorts, huiduitslag, gewrichtspijn en afwijkingen in de bloed- en levertesten (dit kunnen tekenen zijn van een overgevoeligheidsstoornis in meerdere organen)
• Bronchospasme met piepende ademhaling en hoesten, moeite met ademen, gevoel van zwakte, huiduitslag, jeuk of zwelling in het gezicht (dit kunnen tekenen zijn van een ernstige allergische reactie)
• Pijn rond de maagstreek.

Andere mogelijke bijwerkingen

Zeer vaak voorkomende bijwerkingen (bij meer dan 1 op de 10 mensen)

• Leukopenie (een verminderd aantal van de cellen die een infectie tegengaan, zodat u gemakkelijker een infectie oploopt);
• duizeligheid en vermoeidheid; onvast op de benen staan of moeite de bewegingen onder controle te houden;
• misselijkheid of braken; veranderingen in de hoeveelheid leverenzymen (meestal zonder symptomen);
• huidreacties, die ernstig kunnen zijn.

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

Vaak voorkomende bijwerkingen (bij maximaal 1 op de 10 mensen)

• Veranderingen in het bloed, inclusief de toegenomen neiging tot blauwe plekken of bloedingen;
• vasthouden van vocht en zwellingen, gewichtstoename;
• laag natriumgehalte in het bloed, wat kan leiden tot verwardheid;
• hoofdpijn; dubbel of wazig zien; droge mond.

Soms voorkomende bijwerkingen (bij maximaal 1 op de 100 mensen)

• Abnormale onwillekeurige bewegingen inclusief trillen of tics; abnormale oogbewegingen;
• diarree; obstipatie.

Zelden voorkomende bijwerkingen (bij maximaal 1 op de 1.000 mensen)

• Ziekte van de lymfeklieren; foliumzuurtekort;
• een gegeneraliseerde allergische reactie inclusief huiduitslag, gewrichtspijn, koorts, problemen met de nieren en andere organen;
• hallucinaties; depressie; verlies van eetlust; rusteloosheid; agressie; opwinding; verwardheid; spraakstoornis; gevoelloosheid of tintelend gevoel in handen en voeten; spierzwakte;
• hoge bloeddruk (die duizeligheid kan veroorzaken, met een rood gezicht, hoofdpijn, vermoeidheid en nervositeit); lage bloeddruk (met symptomen zoals gevoel van zwakte, lichtheid in het hoofd, duizeligheid, verwardheid, wazig zien); veranderingen in de hartslag;
• buikpijn; leverproblemen inclusief geelzucht;
• symptomen van lupus erythematosus.

Zeer zelden voorkomende bijwerkingen (bij maximaal 1 op de 10.000 mensen):

• Veranderingen in de samenstelling van het bloed, inclusief bloedarmoede; porfyrie; hersenvliesontsteking (meningitis);
• zwellen van de borsten en melkafscheiding uit de borsten; dit kan zowel bij mannen als vrouwen voorkomen; abnormale schildklierfunctietesten;
• osteomalacie (zachter of zwakker worden van de botten, wat zich kan uiten als pijn bij het lopen en buigen van de lange botten in de benen); osteoporose (pijn in de botten, dunner of zwakker worden van de botten, gebrek aan vitamine-D), verhoogde hoeveelheid vet in het bloed;
• smaakstoornissen; oogbindvliesontsteking (conjunctivitis); glaucoom; grauwe staar; gehoorstoornissen;
• problemen met het hart en de bloedsomloop, inclusief diepe adertrombose (DVT), met mogelijke symptomen zoals gevoeligheid, pijn, zwelling, warm gevoel, huidverkleuring en duidelijk zichtbare aderen die duidelijk op de huid liggen;
• long- of ademhalingsproblemen;
• ernstige huidreacties, inclusief Stevens-Johnsonsyndroom (Deze reacties kunnen vaker voorkomen bij patiënten van Chinese of Thaise afkomst); zere mond of tong;
• leverfalen;

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

• verhoogde gevoeligheid van de huid voor zonlicht; veranderingen in de pigmentatie van de huid; acne; overmatig zweten; haaruitval; toegenomen haargroei op het lichaam en het gezicht;
• spierpijn of spasme;
• seksuele problemen, o.a. verminderde vruchtbaarheid bij de man, verlies van libido of impotentie;
• nierfalen; bloed in de urine; toegenomen of afgenomen aandrang of moeite met plassen.

Er zijn meldingen van botafwijkingen waaronder dunner worden van het bot (osteopenie, osteoporose) en botbreuken. Indien u langdurig met een middel tegen epilepsie (anti- epilepticum) wordt behandeld, u eerder osteoporose heeft gehad of indien u steroïden gebruikt dient u met uw arts te overleggen.

Krijgt u veel last van een van de bijwerkingen? Of krijgt u veel last van een bijwerking die niet in deze bijsluiter staat? Neem dan contact op met uw arts of apotheker.

Buiten het zicht en bereik van kinderen houden.

Gebruik dit geneesmiddel niet meer na de uiterste houdbaarheidsdatum. Die is te vinden op de doos of de blisterverpakking na 'EXP'. Daar staat een maand en een jaar. De laatste dag van die maand is de uiterste houdbaarheidsdatum.

Bewaren beneden 25 °C. Bewaren in de oorspronkelijke verpakking.

Spoel geneesmiddelen niet door de gootsteen of de WC, en gooi ze niet in de vuilnisbak. Vraag uw apotheker wat u met medicijnen moet doen die u niet meer gebruikt. Ze worden dan op een verantwoorde manier vernietigd en komen niet in het milieu terecht.

Welke stoffen zitten er in dit middel?

De werkzame stof in dit middel is carbamazepine. Een retard tablet bevat 400 mg carbamazepine.

De andere stoffen in dit middel zijn:

Tabletkern: Colloïdaal watervrij silicium, vast residu van waterige dispersie van ethylcellulose, cetylalcohol en natriumlaurylsulfaat, microkristallijne cellulose, polyacrylaatdispersie 30%, magnesiumstearaat, natriumcarmellose, talk. Filmomhulling: Hypromellose, macrogolglycerolhydroxystearaat (Ph.Eur.), ijzeroxide rood (E172), ijzeroxide geel (E172), talk en titaandioxide (E171).

Hoe ziet Carbamazepine Teva retard eruit en hoeveel zit er in een verpakking?

Gerenvooieerde versie

CARBAMAZEPINE RETARD 400 MG TEVA tabletten met gereguleerde afgifte

Ovale, enigszins dubelbolle filmomhulde tablet met aan beide kanten een breukstreep. Aan één kant met inscriptie H/C.

De tablet kan in twee gelijke doses worden verdeeld.

30, 50, 60, 100 en 200 tabletten in kleurloze, transparante of witte ondoorzichtige PVC/PE/PVDC/aluminium blisterverpakking.

Niet alle genoemde verpakkingsgrootten worden in de handel gebracht.

Houder van de vergunning voor het in de handel brengen en fabrikant

Houder van de vergunning voor het in de handel brengen

Teva Nederland B.V. Swensweg 5

2031 GA Haarlem

Fabrikanten

Novartis Pharma Produktions GmbH Öflinger Straße 44

79664 Wehr Duitsland

Salutas Pharma GmbH

Dieselstrasse 5

70839 Gerlingen

Duitsland

Salutas Pharma GmbH

Otto-von-Guericke-Allee 1

39179 Barleben

Duitsland

Lek Pharmaceuticals d.d. Verovškova 57

1526 Ljubljana Slovenië

Carbamazepine retard Teva 400 mg is in het register ingeschreven onder: RVG 25819=24402, tabletten met gereguleerde afgifte.

Deze bijsluiter is voor het laatst goedgekeurd in januari 2013.

1212.3v.AP