Natriumvalproaat Chrono CF 500 mg, tabletten met verlengde afgifte

Natriumvalproaat Chrono CF is een geneesmiddel (anti-epilepticum) voor de behandeling van vallende ziekte (epilepsie).

Natriumvalproaat Chrono CF wordt gebruikt voor de behandeling van:

• aanvallen met de oorsprong in beide hersenhelften (gegeneraliseerde epilepsie, bijv. absences, myoclonieën en tonisch-clonische aanvallen)
• aanvallen met de oorsprong in een gelokaliseerd gebied in de hersenen (focale aanvallen) die zich vervolgens kunnen verspreiden naar beide hersenhelften (secundair gegeneraliseerde epilepsie).

Natriumvalproaat Chrono CF kan samen met andere geneesmiddelen voor de behandeling van epilepsie gebruikt worden bij vormen van epilepsie, bijv. epilepsie met gecombineerde (gecompliceerde) symptomen, en bij epilepsie die zich van een gelokaliseerd gebied in de hersenen naar beide hersenhelften verspreidt (secundair gegeneraliseerde epilepsie), indien deze vormen van epilepsie niet reageren op de gebruikelijke anti-epileptische behandeling.

Wanneer mag u dit middel niet gebruiken?

• U bent allergisch voor één van de stoffen die in dit geneesmiddel zitten. Deze stoffen kunt u vinden onder rubriek 6.
• U heeft last van een verminderde werking van uw lever of alvleesklier.

• U of één van uw familieleden heeft in het verleden een ernstige leverziekte gehad, met name als gevolg van het gebruik van geneesmiddelen.
• U heeft een aandoening waarbij de aanmaak van de rode bloedkleurstof verstoord is (porfyrie).
• U bent gevoelig voor bloedingen.

Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit middel?

• Als in het verleden uw beenmerg beschadigd is geweest. In dit geval is strikt medisch toezicht noodzakelijk (testen van het bloedbeeld).
• Als u ontstekingsachtige aandoeningen van de huid en/of ingewanden heeft (SLE: systemische lupus erythematodes). Deze aandoening kan verergeren of opgewekt worden door Natriumvalproaat Chrono CF. Uw arts zal de voor- en nadelen van de behandeling met Natriumvalproaat Chrono CF zorgvuldig afwegen.
• Als u klachten krijgt tijdens de behandeling met Natriumvalproaat Chrono CF, zoals lichamelijke of geestelijke zwakte, gebrek aan eetlust (anorexie), lusteloosheid, slaperigheid, misselijkheid, herhaald braken, buikpijn, afkeer van voedsel dat u voorheen wel at en/of van valproaat/valproïnezuur, het weer optreden of verergeren van aanvallen/convulsies, merkbaar vaker kneuzingen/neusbloedingen en/of verlenging van de bloedingstijd, raadpleeg dan onmiddellijk de dienstdoende arts. Ontsteking van de lever of alvleesklier of een toegenomen hoeveelheid ammoniak in het bloed kan de oorzaak zijn. Patiënten die mogelijk een stofwisselingsstoornis hebben, in het bijzonder enzymstoornissen van de ureumcyclus, moeten daarom een stofwisselingsonderzoek ondergaan door de arts vóór de behandeling wordt gestart.
• Als u een verminderde nierwerking of eiwitgebrek in het bloed heeft. Het kan nodig zijn dat uw arts de dosering verlaagt om de hoeveelheid valproïnezuur in uw bloed te verlagen (zie 3.).
• Als u een operatie of tandheelkundige ingreep (bijv. het trekken van een tand) moet ondergaan. Omdat het gebruik van Natriumvalproaat Chrono CF gerelateerd kan zijn aan een verhoogde kans op bloedingen moet de dienstdoende arts geïnformeerd worden dat u Natriumvalproaat Chrono CF gebruikt, zodat de bloedstolling gecontroleerd kan worden.
• Als u gelijktijdig geneesmiddelen gebruikt die uw bloed verdunnen (bijv. vitamine K-antagonisten), waardoor u gevoeliger kunt zijn voor bloedingen. De bloedstolling (Quick’s waarde) moet daarom regelmatig gecontroleerd worden.
• Wanneer Natriumvalproaat Chrono CF wordt gegeven aan zuigelingen en kinderen jonger dan 3 jaar met een ernstige vorm van epilepsie (in het bijzonder die met afwijkingen met betrekking tot de grote hersenen, geestelijke achterstand, bepaalde aandoeningen die veroorzaakt worden door genen en/of bekende stofwisselingsstoornissen); de kans op leververgiftiging is verhoogd tijdens de eerste 6 maanden van de behandeling, in het bijzonder bij zeer jonge kinderen. De kans op leververgiftiging is vooral groter bij gecombineerde behandeling met andere anti-epileptica. Daarom dienen de voor- en nadelen van behandeling zorgvuldig te worden afgewogen door de behandelend arts.
• Wanneer u gedachten krijgt over zelfbeschadiging of zelfmoord. Een klein aantal mensen, dat behandeld werd met anti-epileptica zoals Natriumvalproaat Chrono CF, heeft ook gedachten gehad over zelfbeschadiging of zelfmoord. Als u op enig moment dergelijke gedachten heeft, neem dan direct contact op met uw arts.
• Als u merkt dat uw gewicht toeneemt, vooral aan het begin van de behandeling. Dit kan komen door een toegenomen eetlust (zie 4.). U dient uw gewicht in de gaten te houden en een eventuele gewichtstoename tot een minimum te beperken, omdat gewichtstoename een risico factor is voor de aandoening die “polycysteus-ovariumsyndroom" (vergrote eierstokken met cysten) wordt genoemd.

Gebruikt u nog andere geneesmiddelen?

De combinatie van valproïnezuur en lamotrigine veroorzaakt een verhoogd risico op (ernstige) huidreacties, met name bij kinderen.

Er waren aanwijzingen die duidden op hersenenbeschadiging (encefalopathie) en/of meldingen van een verhoogd ammoniumgehalte in het bloed (hyperammoniëmie) bij gelijktijdig gebruik van valproïnezuur en topiramaat (gebruikt om epilepsie te behandelen).

De werking en soms de bijwerkingen van Natriumvalproaat Chrono CF worden versterkt door:

• felbamaat (gebruikt voor de behandeling van epileptische aanvallen)
• cimetidine (gebruikt voor de behandeling van maagzweren)
• erytromycine (gebruikt voor de behandeling van bacteriële infecties)
• acetylsalicylzuur (‘aspirine’, gebruikt voor de vermindering van pijn en koorts), dat de kans op bloedingen en het optreden van leverschade kan verhogen. Gelijktijdige toediening van Natriumvalproaat Chrono CF en acetylsalicylzuur dient vermeden te worden.

De werking van Natriumvalproaat Chrono CF wordt verminderd door:

• andere geneesmiddelen voor de behandeling van epileptische aanvallen, zoals fenobarbital, primidon, fenytoïne en carbamazepine
• mefloquine (gebruikt voor de behandeling van malaria) die de afbraak van valproïnezuur versnelt en tevens epileptische aanvallen kan veroorzaken.

De werking van Natriumvalproaat Chrono CF kan versterkt of verminderd worden door:

• fluoxetine (gebruikt voor de behandeling van depressies).

Natriumvalproaat Chrono CF versterkt de werking en soms de bijwerkingen van:

• andere anti-epileptica, bijv. carbamazepine, clonazepam, felbamaat, lamotrigine, fenobarbital, fenytoïne, primidon; na gelijktijdige toediening van valproïnezuur en clonazepam trad ‘absence status’ (een langdurige epileptische aanval) op bij patiënten met een voorgeschiedenis van deze speciale typen aanvallen; de combinatie van lamotrigine en valproïnezuur vergroot de kans op (ernstige) huidreacties, vooral bij kinderen.
• neuroleptica (gebruikt voor de behandeling van psychische stoornissen)
• benzodiazepinen (gebruikt voor het verminderen van angst en spanningen), zoals diazepam en lorazepam
• barbituraten (kalmeringsmiddelen)
• monoamine-oxidase (MAO)-remmers (gebruikt voor de behandeling van depressies) en andere geneesmiddelen voor depressies
• codeïne (wordt o.a. gebruikt in hoestdranken)
• zidovudine (gebruikt voor de behandeling van HIV-infecties)
• bloedverdunners (bijv. vitamine K-antagonisten), zodat de bloedingsneiging kan toenemen.

Informeer uw arts indien u gelijktijdig sertraline (middel tegen depressies) en risperidon (middel tegen psychische stoornissen) gebruikt.

Indien u andere geneesmiddelen gebruikt die een negatief effect op uw lever hebben (waaronder alcohol) kan de kans op leverbeschadiging bij gelijktijdig gebruik van valproaat verhoogd zijn.

Diabetici: een test op ketonlichamen in de urine kan een foutieve uitkomst geven.

Vertel het uw arts of verpleegkundige in het bijzonder als u een of meer van de volgende medicijnen gebruikt:

• Carbapenem (een antibioticum dat gebruikt wordt bij bacteriële infecties). De combinatie van valproïnezuur met carbapenem moet vermeden worden, omdat dit de werking van natriumvalproaat kan verminderen.

Vertel uw arts of apotheker als u andere geneesmiddelen gebruikt of kort geleden heeft gebruikt. Dit geldt ook voor geneesmiddelen die u zonder voorschrift kunt krijgen.

Waarop moet u letten met eten, drinken en alcohol?

Alcoholgebruik kan de werking van Natriumvalproaat Chrono CF beïnvloeden en de bijwerkingen doen toenemen. U dient daarom tijdens de behandeling het gebruik van alcohol te vermijden.

Bij voorkeur dient u ook inname van zure dranken en koud voedsel gelijktijdig met Natriumvalproaat Chrono CF te vermijden.

Zwangerschap

Vraag uw arts of apotheker om advies voordat u een geneesmiddel inneemt.

U mag dit geneesmiddel niet gebruiken als u zwanger bent of een vrouw in de vruchtbare leeftijd bent, tenzij het op uitdrukkelijk advies van uw arts is. Als u een vrouw bent in de vruchtbare leeftijd, moet u betrouwbare anticonceptie gebruiken tijdens de behandeling.

Er bestaat een verhoogd risico dat het ongeboren kind schade aan de wervelkolom en ruggenmerg oploopt als u aan het begin van de zwangerschap Natriumvalproaat Chrono CF gebruikt.

Er kunnen tevens andere afwijkingen optreden en de kans hierop neemt verder toe indien gelijktijdig andere geneesmiddelen tegen epileptische aanvallen worden gebruikt.

Om eventuele schade aan het kind op te sporen wordt het gebruik van diagnostische testen zoals echo en laboratoriumtesten voor alfa-foetoproteïne aangeraden.

Als u overweegt zwanger te worden of al zwanger bent, moet u de laagst mogelijke dosis Natriumvalproaat Chrono CF gebruiken die de epileptische aanvallen nog onder controle kan houden, in het bijzonder aan het begin van de zwangerschap (20e tot 40e dag na conceptie).

U moet de dagelijkse dosis in meerdere kleine doseringen verdeeld over de dag innemen om hoge piek plasmaconcentraties van de actieve stof in uw bloed te voorkomen. Dit zorgt er tevens voor dat de valproïnezuurconcentratie in uw bloed constant blijft gedurende de dag.

Onderbreek de behandeling met Natriumvalproaat Chrono CF niet tijdens de zwangerschap zonder overleg met uw arts, omdat een abrupte stopzetting van de behandeling of een ongecontroleerde dosisverlaging kan leiden tot epileptische aanvallen, die u en/of uw ongeboren kind kunnen schaden.

Als u van plan bent zwanger te worden of al zwanger bent, dient u foliumzuursupplementen te gebruiken.

Er zijn gevallen gemeld van bloedingsproblemen bij pasgeborenen van moeders die tijdens de zwangerschap met valproïnezuur zijn behandeld.

Borstvoeding

Vraag uw arts of apotheker om advies voordat u een geneesmiddel inneemt.

Valproïnezuur wordt uitgescheiden in de moedermelk. Omdat slechts zeer kleine hoeveelheden zijn gevonden, vormen deze over het algemeen geen risico voor het kind en is het staken van de borstvoeding meestal niet nodig.

Rijvaardigheid en het gebruik van machines

Rijd niet en gebruik geen gereedschap of machines zonder overleg met uw arts of apotheker. Vooral aan het begin van de behandeling, indien hogere doseringen worden gebruikt of indien u gelijktijdig andere geneesmiddelen gebruikt die ook het centraal zenuwstelsel beïnvloeden, kunnen slaperigheid of verwardheid optreden. Dit kan uw reactievermogen dusdanig beïnvloeden dat het

vermogen om een voertuig te besturen of gereedschap en machines te bedienen is afgenomen, ongeacht uw onderliggende ziekte. Dit effect wordt versterkt door gelijktijdig gebruik van alcohol.

Dosering

Volg bij het gebruik van Natriumvalproaat Chrono CF nauwgezet het advies van uw arts. Raadpleeg bij twijfel uw arts of apotheker.

De gebruikelijke gemiddelde dagelijkse dosering voor langdurige behandeling is:

Natriumvalproaat Chrono CF 300 mg

Leeftijd	Lichaamsgewicht	Gemiddelde dosering	Tabletten met verlengde
		in mg per dag	afgifte per dag
Kinderen
3–6 jaar	ongeveer 15–25 kg	450–600	1½–2
7–14 jaar	ongeveer 25–40 kg	750–1200	2½–4
Jongvolwasse	ongeveer 40–60 kg	1000–1500	3–5
nen vanaf 14
jaar
Volwassenen	vanaf ongeveer 60 kg	1200–2100	4–7
Natriumvalproaat Chrono CF 500 mg
Leeftijd	Lichaamsgewicht	Gemiddelde dosering	Tabletten met verlengde
		in mg per dag	afgifte per dag
Kinderen
3–6 jaar	ongeveer 15–25 kg	450–600	1
7–14 jaar	ongeveer 25–40 kg	750–1200	1½–2
Jongvolwasse	ongeveer 40–60 kg	1000–1500	2–3
nen vanaf 14
jaar
Volwassenen	vanaf ongeveer 60 kg	1200–2100	2–4

Kinderen tot 3 jaar

Een alternatieve farmaceutische formulering die minder werkzame stof bevat (bijv. een oplossing) dient gebruikt te worden bij deze patiënten, omdat met het onderhavige middel niet altijd de juiste dosis gegeven kan worden.

Het wordt aanbevolen om de dosis geleidelijk op te laten lopen tot de optimale effectieve dosis bereikt wordt. In sommige gevallen wordt het volledige effect pas na 4-6 weken bereikt. De dagelijkse dosis dient daarom niet te snel verhoogd te worden tot waarden boven het gemiddelde.

Indien Natriumvalproaat Chrono CF gebruikt wordt in combinatie met andere geneesmiddelen voor de behandeling van epileptische aanvallen of om een eerder toegediend geneesmiddel te vervangen, moet de dosering van het eerder toegediende anti-epilepticum onmiddellijk verlaagd worden. Als het gebruik van het vorige geneesmiddel wordt gestaakt, moet dit geleidelijk gebeuren.

Andere geneesmiddelen gebruikt bij de behandeling van epileptische aanvallen versnellen de afbraak van valproïnezuur. Indien het gebruik van deze geneesmiddelen wordt gestaakt, stijgt de valproïnezuurconcentratie in het bloed langzaam. Daarom dient de valproïnezuurconcentratie gedurende een periode van 4-6 weken gecontroleerd te worden en de dagelijkse dosis Natriumvalproaat Chrono CF naar behoefte te worden verlaagd.

Voorbehandeling met natriumvalproaatproducten met directe afgifte moet geleidelijk vervangen worden door Natriumvalproaat Chrono CF tot de behandeling kan worden voortgezet met alleen Natriumvalproaat Chrono CF.

Uw arts zal op individuele basis de juiste dosering bepalen.

Volg de aanwijzingen van uw arts, anders zult u niet optimaal van uw geneesmiddel profiteren.

Toedieningswijze

Voor oraal gebruik. De tabletten met verlengde afgifte dienen in zijn geheel of in twee delen zonder te kauwen met een ruime hoeveelheid vloeistof (bijv. een glas water) te worden doorgeslikt.

Soms kunnen de bestanddelen van de tabletten met verlengde afgifte als witte restjes in de ontlasting zichtbaar zijn. Dit betekent niet dat de werking van het geneesmiddel verminderd is, omdat het werkzame bestanddeel volledig is opgelost uit de structuur van de tablet (matrix) tijdens de passage door de darmen.

Toedieningsfrequentie

De dagelijkse dosis wordt verdeeld over 1 tot 2 doseringen.

De tabletten met verlengde afgifte dienen bij voorkeur één uur voor de maaltijd (op een lege maag in de ochtend) ingenomen te worden. In het geval van maagdarm bijwerkingen als gevolg van de behandeling dienen de tabletten met verlengde afgifte tijdens of na de maaltijd ingenomen te worden.

Duur van de behandeling

De behandeling van epileptische aanvallen is in principe een langdurige behandeling.

Een specialist (neuroloog, kinderneuroloog) dient op individuele basis de manier waarop de uiteindelijke dosering wordt bereikt (dosistitratie), de duur van de behandeling en het stopzetten van de behandeling met Natriumvalproaat Chrono CF te bepalen. In het algemeen dient geen dosisverlaging of stopzetting van de behandeling overwogen te worden tot de patiënt gedurende ten minste 2 tot 3 jaar vrij van aanvallen is.

Speciale patiëntgroepen

Bij patiënten met een verminderde nierwerking of eiwitgebrek in het bloed kan de werkzaamheid van valproïnezuur verhoogd zijn. Uw arts zal indien nodig de dagelijkse dosis aanpassen of verlagen.

Heeft u teveel van dit middel ingenomen?

Neem onmiddellijk contact op met uw arts als u teveel Natriumvalproaat Chrono CF heeft ingenomen. Symptomen van overdosering kunnen zijn: coma met verlaagde spierspanning, verminderde reflexen, vernauwde pupillen, verwarring, slaperigheid, verzuring van het bloed, verhoogde hoeveelheid natrium (een zout) in het bloed, verlaagde bloeddruk en verstoorde ademhalings- of hartfunctie.

Verder hebben hoge doseringen afwijkende neurologische stoornissen (stoornissen in de zenuwen) veroorzaakt, waaronder een verhoogde kans op aanvallen en gedragsveranderingen.

Bent u vergeten dit middel in te nemen?

Neem nooit een dubbele dosis om een vergeten dosis in te halen.

Als u een dosis vergeten bent in te nemen, kunt u dit alsnog doen, tenzij het bijna tijd is om de volgende dosis in te nemen. In dat geval dient u uw normale doseringsschema te vervolgen.

Als u stopt met het innemen van dit middel

U mag in geen geval op eigen initiatief de behandeling met Natriumvalproaat Chrono CF onderbreken of vroegtijdig stoppen, omdat dit het effect van de behandeling in gevaar kan brengen en opnieuw epileptische aanvallen kan veroorzaken. Raadpleeg vóór u stopt met het gebruik van Natriumvalproaat Chrono CF uw arts indien u uw geneesmiddel minder goed verdraagt of veranderingen in uw conditie opmerkt.

Heeft u nog andere vragen over het gebruik van dit geneesmiddel? Neem dan contact op met uw arts of apotheker.

Zoals elk geneesmiddel kan ook dit geneesmiddel bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken.

De bijwerkingen die hieronder worden opgenoemd, komen voor bij een bepaald percentage van de gebruikers van dit middel. De volgende afspraken worden gehanteerd:

Zeer vaak:	komt voor bij meer dan 1 op de 10 gebruikers
Vaak:	komt voor bij 1 tot 10 op de 100 gebruikers
Soms:	komt voor bij 1 tot 10 op de 1000 gebruikers
Zelden:	komt voor bij 1 tot 10 op de 10.000 gebruikers
Zeer zelden:	komt voor bij minder dan 1 op de 10.000 gebruikers
Niet bekend:	kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald.

Bloed- en lymfestelselaandoeningen

Een verlaging van het aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) of witte bloedlichaampjes (leukopenie) komt vaak voor. Deze effecten zijn vaak geheel omkeerbaar als de behandeling wordt voortgezet en altijd als de behandeling met Natriumvalproaat Chrono CF wordt stopgezet.

Soms: bloedingen

Zeer zelden kan een vermindering van de beenmergfunctie leiden tot andere stoornissen van de bloedbestanddelen (lymfopenie, neutropenie, pancytopenie) of ernstige anemie (bloedarmoede). Sterke vermindering van het aantal witte bloedcellen verhogen de kans op infecties (agranulocytose). Valproïnezuur kan de bloedstolling (functie van de bloedplaatjes) remmen en zo de bloedingstijd langer maken.

Bloedingen komen soms voor.

Immuunsysteemaandoeningen

Zelden: Reacties van het afweersysteem van het lichaam tegen het eigen bindweefsel (lupus erythematodes).

Niet bekend: ernstige allergische reactie die ademhalingsmoeilijkheden of duizeligheid (angio-oedeem) kunnen veroorzaken. Zeer ernstige allergische reacties kunnen leiden tot vergroting van de lymfeklieren en mogelijke beschadiging van andere organen (“DRESS-syndroom”).

Voedings- en stofwisselingsstoornissen

Een stoornis die zeer vaak optreedt is een geïsoleerde en matig-ernstige verhoging van de serumammoniakconcentraties zonder enige verandering in de leverfunctieparameters, waarbij stopzetten

van de behandeling niet nodig is (zie rubriek 2 “Wanneer mag u dit middel niet gebruiken of moet u er extra voorzichtig mee zijn?”).

Afhankelijk van de dosis komen gewichtstoename of gewichtsverlies en een toegenomen of afgenomen eetlust vaak voor.

Tijdens behandeling met valproïnezuur werd een verminderde biotinidase-activiteit waargenomen. Er zijn ook meldingen van een tekort aan biotine.

Zeer zelden: Laag natriumgehalte in het bloed (hyponatriëmie), dat vermoeidheid en verwardheid, spiertrekkingen, toevallen en coma kan veroorzaken.

Niet bekend: syndroom van inadequate ADH secretie (SIADH).

Psychische stoornissen

Soms: Geïrriteerdheid, overdadige activiteit of verwardheid, in het bijzonder aan het begin van de behandeling.

Hallucinaties zijn gemeld.

Zenuwstelselaandoeningen

Dosisafhankelijk en vaak voorkomend: slaperigheid, trillen of verstoord gevoel zoals een tintelende of gevoelloze huid.

Vermoeidheid, slaperigheid (somnolentie), passiviteit en moeilijkheden bij het beheersen van bewegingen (ataxie) zijn vaak waargenomen tijdens gelijktijdige behandeling met andere anti-epileptica.

Soms: Hoofdpijn, spierspanning, onzekere tred, in het bijzonder aan het begin van de behandeling. Soms: kort na het gebruik van geneesmiddelen die valproïnezuur bevatten is, onafhankelijk van de dosering, organische hersenziekte waargenomen. De oorzaak en de ontstaansgeschiedenis zijn niet vastgesteld en de ziekte kan verdwijnen na het stopzetten van de medicatie. In sommige gevallen zijn verhoogde ammoniakconcentraties beschreven en bij combinatietherapie met fenobarbital (een ander geneesmiddel om epileptische aanvallen te behandelen) werd een verhoging van de fenobarbitalspiegels beschreven.

Ook trad soms lichamelijke verstijving op terwijl men bij bewustzijn was (stupor), wat soms overging in coma. Dit was gedeeltelijk gerelateerd aan een verhoogde frequentie van epileptische aanvallen. De symptomen verdwenen na een afname van de dosering of het stopzetten van de behandeling. De meeste van deze gevallen ontstonden tijdens combinatietherapie (in het bijzonder met fenobarbital) of na een snelle dosisverhoging.

Zelden, in het bijzonder bij hogere doseringen of bij combinatietherapie met andere geneesmiddelen voor epilepsie, is chronische hersenziekte (encefalopathie) gerapporteerd, waarbij de hersenwerking inclusief de geestelijke vermogens werden verstoord. Het ontwikkelingsmechanisme is nog niet voldoende opgehelderd.

Zeer zelden is een verstoorde hersenfunctie gemeld die gepaard ging met krimping van het hersenweefsel, wat weer herstelde na stopzetting van de behandeling met Natriumvalproaat Chrono CF. Bij langdurige behandeling met Natriumvalproaat Chrono CF in combinatie met andere geneesmiddelen voor de behandeling van epileptische aanvallen, in het bijzonder fenytoïne, kunnen symptomen van hersenbeschadiging (encefalopathie) optreden, samen met een toegenomen aantal aanvallen, gebrek aan drive, toestand van bewegingloosheid terwijl men bij bewustzijn is (stupor), spierzwakte (musculaire hypotensie), bewegingsstoornissen (choroïde dyskinesie) en ernstige algemene veranderingen in het hersenfilmpje (EEG).

Niet bekend: sufheid, slaperigheid (sedatie), extrapiramidale stoornissen.

De aanwezigheid van een omkeerbare vorm van de ziekte van Parkinson is gemeld.

Evenwichtsorgaan- en ooraandoeningen

Oorsuizen is waargenomen.

Tijdelijk en permanent gehoorverlies zijn gemeld, hoewel geen oorzakelijk verband is aangetoond met inname van geneesmiddelen die valproïnezuur of natriumvalproaat bevatten.

Bloedvataandoeningen

Zelden: Ontsteking van de bloedvaten (vasculitis).

Maagdarmstelselaandoeningen

Soms kwamen overmatige speekselproductie en diarree voor, in het bijzonder aan het begin van de behandeling. Vooral aan het begin van de behandeling zijn soms milde maagdarmstoornissen (misselijkheid, buikpijn) beschreven die over het algemeen na enkele dagen afnamen, zelfs indien de therapie werd voortgezet.

Er zijn zeldzame gevallen van beschadiging van de alvleesklier gemeld, soms met fatale afloop.

Lever- en galaandoeningen

Soms: Dosisonafhankelijke, ernstige (soms fatale) leverfunctiestoornissen kunnen optreden. Bij kinderen, in het bijzonder bij kinderen die gelijktijdig andere geneesmiddelen gebruiken voor de behandeling van epileptische aanvallen, is de kans op leverschade aanzienlijk verhoogd (zie 2.).

Huid- en onderhuidaandoeningen

Vaak: Dosisafhankelijk, tijdelijk haarverlies.

In zeldzame gevallen leidt inname van geneesmiddelen die valproïnezuur bevatten tot huidreacties (erythema multiforme).

Zeer zelden zijn ernstige huidreacties (Stevens-Johnson syndroom en toxische epidermale necrolyse of het syndroom van Lyell) gerapporteerd.

Zie ook ‘Immuunsysteemaandoeningen’.

Skeletspierstelsel- en bindweefselaandoeningen

Er zijn meldingen van botafwijkingen, waaronder dunner worden van het bot (osteopenie, osteoporose) en botbreuken. Indien u langdurig met een middel tegen epilepsie (anti-epilepticum) wordt behandeld, u eerder osteoporose heeft gehad of indien u steroïden gebruikt, dient u met uw arts te overleggen.

Nier- en urinewegaandoeningen

Zelden kan een bepaald type nierfunctiestoornis (syndroom van Fanconi) optreden. Dit herstelt zich na het stopzetten van de behandeling.

Bij kinderen is bedplassen waargenomen.

Voortplantingsstelsel- en borstaandoeningen

Zelden: Onregelmatige menstruatie of het uitblijven van de menstruatie, pijnlijke menstruatie, vergrote eierstokken met cysten (met vloeistof gevulde blaasjes) en verhoogde concentraties van het mannelijk geslachtshormoon (testosteron).

Algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen

Zeer zelden is een daling van de lichaamstemperatuur (hypothermie) beschreven. Dit herstelde na het stopzetten van het gebruik van het geneesmiddel.

Soms trad een toegenomen ophoping van water in de weefsels op (oedeem).

Indien dosisonafhankelijke bijwerkingen optreden, dient behandeling met het geneesmiddel door uw arts te worden stopgezet. Indien ernstige leverfunctiestoornis of schade aan de alvleesklier wordt vermoed, dient de arts de behandeling onmiddellijk te staken. Het gebruik van andere geneesmiddelen die op dezelfde manier worden afgebroken en die vergelijkbare bijwerkingen zouden kunnen veroorzaken, dient tijdelijk te worden stopgezet. In geïsoleerde gevallen kan nog steeds klinische progressie plaatsvinden.

Wanneer één van de bijwerkingen ernstig wordt of als er bij u een bijwerking optreedt die niet in deze bijsluiter is vermeld, raadpleeg dan uw arts of apotheker.

Buiten het bereik en het zicht van kinderen houden.

Gebruik dit geneesmiddel niet meer na de uiterste houdbaarheidsdatum. Die is te vinden op de verpakking na “Niet te gebruiken na:” of “Exp.:”. Daar staat een maand en een jaar. De laatste dag van die maand is de uiterste houdbaarheidsdatum.

Voor dit geneesmiddel zijn er geen speciale bewaarcondities.

Spoel geneesmiddelen niet door de gootsteen of de WC en gooi ze niet in de vuilnisbak. Vraag uw apotheker wat u met geneesmiddelen moet doen die u niet meer gebruikt. Ze worden dan op een verantwoorde manier vernietigd en komen niet in het milieu terecht.

Welke stoffen zitten er in Natriumvalproaat Chrono CF?

De werkzame stof in dit middel is: natriumvalproaat;

één tablet Natriumvalproaat Chrono CF 300 mg, tabletten met verlengde afgifte bevat 200 mg natriumvalproaat en 87 mg valproïnezuur (overeenkomend met 300 mg natriumvalproaat); één tablet Natriumvalproaat Chrono CF 500 mg, tabletten met verlengde afgifte bevat 333 mg natriumvalproaat en 145 mg valproïnezuur (overeenkomend met 500 mg natriumvalproaat).

De andere stoffen in dit middel zijn: kaliumacesulfaam, basisch gebutyleerd methacrylzuur co-polymeer, dibutylsebacaat, hypromellose, natriumlaurylsulfaat, magnesiumstearaat, colloïdaal watervrij silicium, titaniumdioxide (E171).

Hoe ziet Natriumvalproaat Chrono CF er uit en hoeveel zit er in een verpakking?

Natriumvalproaat Chrono CF zijn witte, langwerpige tabletten met verlengde afgifte met een breukstreep aan beide kanten.

Bruine glazen flacon met plastic sluiting met 50, 100, 200 en 500 tabletten met verlengde afgifte.

Blisterverpakking in kartonnen buitenverpakking: 7, 10, 20, 30, 50, 84, 90, 100, 120, 150, 200 en 500 tabletten met verlengde afgifte per verpakking.

(Alleen Natriumvalproaat Chrono CF 500 mg, tabletten met verlengde afgifte) Plastic tablettencontainer met sluiting met droogmiddel (bevat siliciumdioxide) met 30, 50, 100, 200 en 500 tabletten met verlengde afgifte.

Niet alle verpakkingsgroottes hoeven op de markt te worden gebracht.

Houder van de vergunning voor het in de handel brengen en fabrikant

Vergunninghouder

Centrafarm B.V.

Nieuwe Donk 3 4879 AC Etten-Leur Nederland

Dit geneesmiddel is geregistreerd in lidstaten van de EEA onder de volgende namen:

België: Valproat(e) Retard EG 300/500 mg tabletten met verlengde afgifte Duitsland: Valproat STADA 300/500 mg Retardtabletten

Italië: VALPROATO SODICO EUROGENERICI 300/500 mg compresse a rilascio prolungato Luxemburg: Co-Valproat(e) EG 300/500 mg Tabs PR (prolonged relaese)

Nederland: Natriumvalproaat Chrono CF 300/500 mg, tabletten met verlengde afgifte

Deze bijsluiter is voor het laatst goedgekeurd in juli 2013.