Wanneer mag u dit medicijn niet gebruiken?
-
U bent allergisch voor een van de stoffen in dit medicijn. Deze stoffen kunt u vinden in rubriek 6.
-
U heeft last van een leverziekte of een ernstige nierziekte of bloedziekte.
-
U drinkt regelmatig veel alcohol.
-
U heeft last van een erge ontsteking door bacteriën of virussen (een infectie, bijvoorbeeld tuberculose, hiv of een ander virus dat zorgt voor een minder goed werkende natuurlijke afweer voor uw lichaam. Afweer zorgt voor bescherming tegen ziektes).
-
U heeft last van mondzweren, een maagzweer of een darmzweer.
-
U bent zwanger of u geeft borstvoeding (zie de rubriek ‘Zwangerschap, borstvoeding en vruchtbaarheid’).
-
U krijgt tegelijkertijd een vaccinatie met een levend vaccin.
Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit medicijn?
Neem contact op met uw arts of apotheker voordat u dit medicijn gebruikt, als:
-
u ouder bent of u zich over het algemeen ziek en zwak voelt.
-
u problemen heeft met de werking van uw lever.
-
u last heeft van vochtverlies (dehydratie).
Speciale voorzorgsmaatregelen voor de behandeling met Metoject PEN
Methotrexaat heeft tijdelijk invloed op de aanmaak van sperma en eicellen. Dit is in de meeste gevallen omkeerbaar. Methotrexaat kan een miskraam en ernstige aangeboren afwijkingen veroorzaken. U moet ervoor zorgen dat u niet zwanger wordt wanneer u methotrexaat gebruikt en tot ten minste zes maanden nadat de behandeling is gestopt. Zie ook de rubriek ‘Zwangerschap, borstvoeding en vruchtbaarheid’.
Aanbevolen controleonderzoeken en voorzorgsmaatregelen
Zelfs als methotrexaat in lage doses wordt gebruikt, kunnen er ernstige bijwerkingen voorkomen. Om deze bijwerkingen op tijd te kunnen opsporen, moet uw arts controleonderzoeken en laboratoriumonderzoeken uitvoeren.
Voorafgaand aan het begin van de behandeling
Voordat u start met de behandeling wordt uw bloed gecontroleerd om na te gaan of u voldoende bloedcellen heeft. Uw bloed wordt ook onderzocht om uw leverfunctie te controleren en om na te gaan of u hepatitis heeft. Daarnaast worden serumalbumine (een eiwit in het bloed), de status van hepatitis (leverinfectie) en de nierfunctie gecontroleerd. De arts kan ook besluiten om andere leveronderzoeken te laten uitvoeren. Mogelijk worden bij sommige daarvan foto’s van uw lever gemaakt, terwijl bij andere een klein stukje weefsel van de lever wordt afgenomen om dit nauwkeuriger te onderzoeken. Uw arts kan ook controleren of u tuberculose heeft en hij/zij kan een röntgenopname van de borst laten maken of een longfunctietest laten uitvoeren.
Tijdens de behandeling
Uw arts kan de volgende onderzoeken doen:
-
onderzoek van de mondholte en de keelholte om veranderingen in de slijmvliezen op te sporen, zoals een ontsteking of verzwering.
-
bloedonderzoeken/telling van het aantal bloedcellen en meting van de hoeveelheid methotrexaat in het serum.
-
bloedonderzoek om de leverfunctie te controleren.
-
beeldvormend onderzoek om de toestand van de lever te controleren.
-
afname van een klein weefselmonster van de lever om dit nauwkeuriger te onderzoeken.
-
bloedonderzoek om de nierfunctie te controleren.
-
controle van de luchtwegen en, zo nodig, een longfunctietest.
Het is erg belangrijk dat u naar deze geplande onderzoeken komt.
Als de resultaten van een van deze onderzoeken afwijken, zal uw arts uw behandeling aanpassen.
Oudere patiënten
Oudere patiënten die behandeld worden met methotrexaat moeten nauwlettend worden gecontroleerd door een arts zodat mogelijke bijwerkingen zo vroeg mogelijk kunnen worden opgespoord.
Een verminderde werking van de lever of nieren als gevolg van de leeftijd en lage lichaamsreserves van de vitamine foliumzuur op oudere leeftijd vereisen een relatief lage dosering van methotrexaat.
Andere voorzorgsmaatregelen
Acute longbloeding bij patiënten die daarnaast ook een reumatische aandoening hebben is gemeld bij methotrexaat. Neem meteen contact op met uw arts als u klachten van bloed spugen of ophoesten opmerkt.
Methotrexaat kan uw immuunsysteem aantasten en invloed hebben op vaccinatieresultaten. Het kan ook invloed hebben op de resultaten van immunologische testen. Inactieve, chronische infecties (langdurige infecties die vaak niet meer over gaan, bijvoorbeeld gordelroos (herpes zoster), tuberculose, hepatitis B of C) kunnen weer actief worden. Tijdens de behandeling met dit medicijn mag u niet worden gevaccineerd met levende vaccins.
Huidontsteking (dermatitis) veroorzaakt door straling en zonnebrand kan terugkomen tijdens de behandeling met methotrexaat (recall-reactie). Weefselafwijkingen (psoriatische laesies) kunnen erger worden tijdens uv-straling en tegelijk toedienen van methotrexaat.
Opgezette lymfeklieren (lymfoom) kunnen voorkomen en als dit het geval is, moet de behandeling worden gestopt.
Diarree kan een bijwerking zijn van dit medicijn en hiervoor dient de behandeling onderbroken te worden. Neem contact op met uw arts als u diarree krijgt.
Er is melding gemaakt van bepaalde hersenaandoeningen (encefalopathie/leuko-encefalopathie) bij kankerpatiënten die methotrexaat kregen. Zulke bijwerkingen kunnen daarom niet worden uitgesloten wanneer methotrexaat wordt gebruikt voor de behandeling van andere aandoeningen.
Als u, uw partner of uw verzorger nieuwe neurologische symptomen opmerken, zoals algemene spierzwakte, verstoring van het gezichtsvermogen, veranderingen in denken, geheugen en oriëntatie die leiden tot verwardheid en veranderingen in de persoonlijkheid, neem dan onmiddellijk contact op met uw arts omdat dit symptomen kunnen zijn van een zeer zeldzame, ernstige herseninfectie genaamd progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML).
Gebruikt u nog andere medicijnen?
Gebruikt u naast Metoject PEN nog andere medicijnen, heeft u dat kort geleden gedaan of kan het zijn dat u binnenkort andere medicijnen gaat gebruiken? Vertel dat dan uw arts of apotheker. Let op: dit geldt ook voor medicijnen die u in de toekomst gaat gebruiken.
Het effect van de behandeling kan veranderen wanneer dit medicijn tegelijk met bepaalde andere medicijnen wordt toegediend:
-
antibiotica (medicijnen tegen ontstekingen door een bacterie) zoals tetracyclines, chlooramfenicol, niet-absorbeerbare breedspectrumantibiotica, penicillines, glycopeptiden, sulfonamiden, ciprofloxacine en cefalotine.
-
niet-steroïde anti-inflammatoire medicijnen (NSAID’s) of salicylaten (medicijnen tegen pijn en/of ontsteking zoals acetylsalicylzuur, diclofenac en ibuprofen of pyrazol).
-
probenecide (medicijn tegen jicht).
-
zwakke organische zuren zoals lisdiuretica (‘plastabletten’).
-
medicijnen die bijwerkingen kunnen hebben op het beenmerg, bijvoorbeeld trimethoprim-sulfamethoxazol (een antibioticum) en pyrimethamine.
-
andere medicijnen die worden gebruikt voor de behandeling van reumatoïde artritis zoals leflunomide, sulfasalazine en azathioprine.
-
mercaptopurine (een medicijn voor de behandeling van kanker).
-
retinoïden (medicijn tegen psoriasis en andere huidziekten).
-
theofylline (medicijn tegen bronchiale astma en andere longziekten).
-
sommige medicijnen tegen maagproblemen zoals omeprazol en pantoprazol.
-
hypoglycemica (medicijnen die worden gebruikt om de hoeveelheid suiker in het bloed te verlagen).
Vitaminen die foliumzuur bevatten, kunnen het effect van uw behandeling verminderen en mogen alleen op advies van uw arts worden genomen.
Vaccinatie met een levend vaccin moet worden vermeden.
Waarop moet u letten met eten, drinken en alcohol?
U mag geen alcohol, grote hoeveelheden koffie, frisdranken waar cafeïne in zit en zwarte thee drinken tijdens de behandeling met dit medicijn.
Zwangerschap, borstvoeding en vruchtbaarheid
Zwangerschap
Gebruik Metoject PEN niet als u zwanger bent of zwanger wilt worden. Methotrexaat kan aangeboren afwijkingen veroorzaken, schadelijk zijn voor het ongeboren kind of een miskraam veroorzaken. Het medicijn wordt in verband gebracht met misvormingen van de schedel, het gezicht, het hart en de bloedvaten, hersenen en ledematen. Daarom is het heel belangrijk dat methotrexaat niet wordt gegeven aan patiënten die zwanger zijn of zwanger willen worden. Bij vrouwen die zwanger kunnen worden, moet een mogelijke zwangerschap worden uitgesloten met passende maatregelen, bijvoorbeeld een zwangerschapstest, voordat de behandeling wordt gestart. U mag niet zwanger worden terwijl u methotrexaat gebruikt en tot ten minste 6 maanden nadat de behandeling is gestopt, door in deze periode betrouwbare anticonceptie te gebruiken (zie ook de rubriek ‘Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit medicijn?’).
Neem zo snel mogelijk contact op met uw arts als u zwanger wordt tijdens de behandeling of als u vermoedt dat u zwanger bent. U moet advies krijgen vanwege het risico op schadelijke effecten op het kind door de behandeling.
Als u zwanger wilt worden, moet u contact opnemen met uw arts, die u kan doorverwijzen voor deskundig advies vóór de geplande start van de behandeling.
Borstvoeding
Borstvoeding moet worden gestopt vóór en tijdens de behandeling met dit medicijn.
Vruchtbaarheid bij de man
De beschikbare gegevens laten geen verhoogd risico zien op misvormingen of een miskraam als de vader methotrexaat gebruikt in een dosis van minder dan 30 mg/week. Een risico kan echter niet helemaal worden uitgesloten. Methotrexaat kan genotoxisch zijn. Dit betekent dat het medicijn de erfelijke eigenschappen kan veranderen (genetische mutatie). Methotrexaat kan invloed hebben op de spermaproductie, waardoor aangeboren afwijkingen kunnen ontstaan. Daarom moet u zorgen dat u geen kind verwekt of sperma doneert terwijl u methotrexaat gebruikt en tot ten minste 6 maanden nadat de behandeling is gestopt.
Rijvaardigheid en het gebruik van machines
De behandeling met dit medicijn kan bijwerkingen veroorzaken die invloed hebben op het centrale zenuwstelsel, bijvoorbeeld vermoeidheid en duizeligheid. Daardoor kunt u, in sommige gevallen, minder goed een voertuig besturen en/of minder goed machines bedienen. Als u zich moe of slaperig voelt, mag u geen voertuigen besturen of machines bedienen.
Metoject PEN bevat natrium
Dit medicijn bevat minder dan 1 mmol natrium (23 mg) per dosis, dat wil zeggen dat het in wezen ‘natriumvrij’ is.